Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Tempotimor (Dili) – Partidu FRETILIN iha Parlamentu Nasionál (PN) husu imediatu ba parte seguransa atu kaptura no halo investigasaun ba motorista deputadu nian iha PN, ne'ebé halo insultasaun ba Prezidente Repúblika.

"Uluk deputadu Sabino Soares ‘Guntur’ dehan Prezidente Repúblika goblok ba presta deklarasaun. Agora, motorista deputadu ida nian iha PN tau estatus katak, “Imi Fretilin 2000 ne'e, viva to'o rai ne'e ku'ak, mak imi nia Prezidente ka imi nia Doutór Lú Olo ema sei sulan hanesan fahi Makau to'o hotu," deklara deputada Maria Angelica iha plenária, Tersa (01/10/19).

Entertantu, deputadu Alexandrino Cardoso da Cruz mós hatete hanesan. "Motorista ida mak dehan fali sulan Prezidente Repúblika hanesan fahi Makau iha luhan laran to'o mate ne'e, ha'u hanoin ita konsidera ita nia prezidente hanesan animal," dehan Alexandrino.

Nia mós husu ba parte seguransa atu halo kapturasaun ba motorista ne'ebé insultu Prezidente Repúblika ne'e.

Tempotimor (Dili) – Program Officer ASIA Justice and Rights (AJAR), Inocencio Xavier konsidera átu Parlamentu Nasionál (PN) ne'ebé ba dahituk ona kansela viajen Prezidente Repúblika ba rai liur, tanba la kompriende didi'ak substánsia estadu.  

"Haree katak kapasidade Parlamentu Nasionál liuliu iha V legislatura mukit tebes. Seidauk kompriende didiak substansia de estadu. Tanba seidauk separa didi'ak polítika estadu no uma laran," hatete Inocencio iha nia knaar fatin, Farol, Dili, Tersa (01/10/19).

Nia afirma, halo impedementu ba viajen PR nian hatudu momoos katak, PN laiha kapasidade atu jere problema ida ne'e, hodi difikulta ba sentidu estadu.

"AMP rasik mak manifesta hodi hatudu ba nasaun sira seluk katak Timor-Leste iha problema. Tanba,  ko'alia kona-ba paz no unidade. Maibé, realidade la fó valór ba paz no unidade. Tanba hatudu liuhusi impedementu sira hanesan PR nia viajen," Inocencio esplika.

Nia mós husu ba PN presiza tetu didi'ak atu halo aprovasaun ba PR nia viajen. Tanba, PR nia viajen  ne'e la'ós ba pasa ferias ho familia sira iha rai liur. Maibé, tuir Inocencio, viajen ne'e tanba konvite entre estadu ho estadu. Labele lori maioria hodi viola regras sira ne'ebé PN atu la'o tuir.

"Distintus deputadu sira, presiza hatudu kapasidade kualidade hanesan orgaun de estadu, no sai hanesan reprezentante povu. Tanba kanselamentu ba PR nia viajen fó impaktu ba servisu bilaterál," nia tenik.

Tempotimor (Dili) – Partidu Demokrátiku (PD) konsidera, átu deputadu Aliansa Mudansa ba Progresu (AMP) sira, ne'ebé ba dahituk ona kansela viajen Prezidente Repúblika ba rai liur, hanesan taka dalan ba futuru diplomasia Timor-Leste nian.

Deputadu António da Conceição hatete lia hirak ne'e, Tersa (01/10/19) iha Parlamentu Nasionál. "Ita hatene, dahituk ona Parlamentu Nasionál (PN) la autoriza Prezidente Repúblika ba halo diplomasia ho nasaun seluk, maibé ita tenke hatene katak mundu ohin loron diplomasia ne'e instrumentu ida importante tebes iha konvivensia internasionál ninian, no laiha nasaun ida ne'ebé mak moris izoladu husi rai seluk," dehan Deputadu António.

Nia afirma,  átu ne'ebé PN hola ne'e lori filafali Timor-Leste taka odamatan ba buat hotu-hotu.

"Átu polítika ne'ebé PN hola ita bele dehan hanesan forma ida ne'ebé atu lori filafali Timor-Leste  taka odamatan ba buat hotu-hotu no taka ita nia an husi ema hotu-hotu no taka ita nia odamatan ba ema seluk," António hatete.

Eis Ministru Edukasaun ne'e dehan, bainhira Timor-Leste nafatin hatudu polítika ne'ebé lori perguntas bae ma seluk, sei laiha garantia ba ema seluk hodi lori investidór mai iha Timor-Leste.

"Atu fó garantia ba ema seluk hodi lori investidór, maibé iha ita nia nasaun ne'ebé nafatin hatudu ita nia polítika ne'ebé lori perguntas ba ema seluk, entaun oinsa mak ita investe ema hodi mai no hamosu empregu ba ita nia ema," nia tenik.

Nia dehan, atu hadi'a situasaun ne'ebé hodi taka dalan ba futuru Timor-Leste nian, mak polítika na'in sira, tenke iha konxiénsia hodi halo mudansa ba átu polítika sira.

"Ita so bele rekopera filafali ita nia imajen sira ne'e di'ak, kuandu ita mós iha mudansa atetude, mudansa iha átus polítika. Maibé, bainhira átu polítika sira ne'e laiha mudansa, maka ita rasik mak izola ita nia an rasik husi konvivensia internasionál," deputadu PD ne'e afirma.

Tempotimor (Dili) – Bankada Kmanek Haburas Unidade Nasional Timor Oan (KHUNTO) iha Parlamentu Nasionál (PN) husu Governu atu hadi'a setór agrikultura. Tanba, polítika Governu nian mak atu hasai povu husi kiak no mukit.

"Obervasaun KHUNTO nian mak Timor-Leste tenke livre husi merkadoria, mal nutrisaun, livre ba importasaun ai-han liuliu ba foos, no livre ba dependensia ba produtu rai liur," deklara deputadu KHUNTO, António Verdial iha plenária PN, Segunda (30/09/19).

Verdil mós husu Governu atu hatuur baze fundamentál ne'ebé forte, hodi fó dezenvolvimentu ba setór agrikultura.

"Governu TL tenke tetu no hatuur didi'ak baze fundamentál ne'ebé forte hodi halo dezenvolvimentu ba setór agrikultura. Tanba, buat barak ne'ebé mosu iha ita nia rai ohin loron ne'e liga ba saúde, ekonomia no edukasaun. Ne'e hatudu ba ita katak dezenvolvimentu setór agrikultura importante tebes," nia afirma.

Tempotimor (Dili) – Partidu Kmanek Haburas Unidade Nasionál Timor Oan (KHUNTO) iha plenária, husu ho aberta ba bankada Partidu Libertasaun Popular (PLP) no Kongresu Nasionál Rekonstrusaun Timorense (CNRT), atu troka Membru Governu (MG) sira ne'ebé la hetan pose husi Prezidente Repúblika.

"Kona-ba membru na'in sia ne'ebé mak sei pendente hela, husu ba kolega Partidu CNRT no PLP karik bele troka took ita nia ema balun, ne'ebé mak Prezidente Repúblika lakohi fó pose ne'e. Bele karik, troka took ita nia ema na'in sia ne'ebé mak pendente hela," dehan deputada Olinda Guterres iha plenária Parlamentu Nasional, Tersa (24/09/19).

Nia dehan, KHUNTO rasik prepara ona ema na'in rua hodi troka KHUNTO nia ema ne'ebé la hetan pose husi Prezidente Repúblika.

"Ba ami Partidu KHUNTO, ha'u rasik prepara ona ema na'in rua atu troka António Verdial no Tuken. Se na'in sia ne'e mak la hetan pose nafatin, mak exelénsia Prezidente Repúblika nia pedidu mai Parlamentu Nasionál atu ba rai liur ne'e defisíl teb-tebes," dehan Olinda.

Tempotimor (Dili) – Deputadu husi bankada Kmanek Haburas Unidade Nasionál Timor Oan (KHUNTO), Luis Roberto husu Parlamentu Nasionál atu reduz osan Viajen ba estranjeiru no aumenta osan viajen iha rai laran nian.

"Di'ak liu aumenta orsamentu ba viajen lokál ne'e barak liu, para ita tuun ba kraik para haree povu nia moris, ba estranjeiru manan saida?" hatete deputadu Luis Roberto iha ninia intervensaun ba debate Orsamentu Privativa ba Parlamentu Nasionál, Tersa (17/09/19).

Tuir deputadu ne'e, kona-ba viajen estranjeiru ninian entre kooperasaun bilaterál Parlamentu Timor-Leste no parlamentu nasaun seluk nian, sei iha karta konvite.

"Kona-ba estranjeiru nian, kooperasaun bilaterál Parlamentu ida ho Parlamentu seluk ha'u fiar katak konvite sei mai para ita ba partisipa, no ita mós konvida sira para mai partisipa iha Parlamentu ne'e. Ita hotu akompaña," dehan Luis Roberto.

Nia afirma, tinan kotuk PN promete sei fó tempu ba deputadu foun sira hodi halo estudu viabilidade iha rai liur. Maibé, nia dehan, ida ne'e hanesan liafuan de'it. La akontese.

Entretantu, Prezidente Parlamentu Nasionál, Arão Noe de Jesus da Costa Amaral katak kona-ba ida ne'e, depende ba deputadu sira atu reduz iha item ida ne'ebé.

"Agora, plenaria iha kompetensia para reduz to'o tiha zero mós bele. Ida ne'e, kompetensia plenaria. Ne'e mak ohin ha'u dehan, se reduz to'o tiha zero ha'u fó parabens," dehan Arão.

Tempotimor (Díli) – Partidu Kmanek Haburas Unidade Nasionál Timor-Oan (KHUNTO), prontu prepara lider ne'ebé di'ak, atu tuur nu'udar Prezidente Rejiaun Administrativu Espesiál Oe-Cusse (RAEOA) no Zona Espesiál Ekonomia Sosiál Merkadu (ZEESM), bainhira Primeiru Ministru fó fiar.

IHA loron 11 Marsu 2019, deputadu sira iha Parlamentu Nasionál (PN) halo votasaun ba rezolusaun ida ba Ministériu Públiku (MP), hodi loke investigasaun ba rezultadu auditoria projetu Zona Espesiál Ekonomia Sosiál Merkadu (ZEESM), ne’ebé fó prejuizu maka’as ba estadu. 
Tempotimor (Dili) – Bankada opozisaun Frente Revolucionaria Timor-Leste Independente (FRETILIN) iha Parlamentu Nasionál, konsidera Parlamentu Nasionál (PN) mukit liu iha asuntu plenaria. Tanba, liu tinan ida ona maibé laiha lei ne'ebé PN deskute.
 
"Atividade Parlamentu Nasionál mukit liu. Durante ne'e, laiha ordem do dia. Maibé, ita hala'o plenaria. Uluk iha tiha entendimentu ida katak bainhira laiha ordem do dia, laiha plenaria," dehan deputadu Fretilin Francisco Miranda Branco hafoin plenaria, Tersa (13/08/2019).
 
Tuir Branco, PN iha duni situasaun emerjensia ida kona-ba proposta lei haat husi Governu. Proposta Governu ne'ebe PN rasik ma hasai desizaun, husu urjensia, agora urjensia hotu ona, ita filafali ba normal, situasaun parlamentu nian mak hanesan nune'e. Mukit liutan," dehan Branco.
 
Lei KAK
 
Bankada FRETILIN mós afirma, iha projeitu de lei ida, iha komisaun A. Maibé, konzeladu tiha. Ita iha Ministru Reforma Lejislativa Asuntu Parlamentar ida, maibé ita laiha proposta de lei. Ami mós kestiona reforma lejislativa saida, to'o agora proposta lei ida laiha. Tinan ida liu ona, maibé atividade PN mukit ba beibeik," dehan Branco.
 
Hatán ba preokupasaun ne'e, Prezidente Komisaun A Parlamentu Nasionál, Carmelita Moniz katak, lei Komisaun Anti Korrupsaun (KAK) la konzeladu. Maibé, foin estuda hotu kapítulu  ida.
 
"Projeitu de lei Komisaun Anti Korrupsaun la konzeladu. Ami halo hela diskusaun durante tempu liubá. Kapítulu primeiru kona-ba dispozisaun jerál hotu ona. Ne'ebé artigu hamutuk ruanolu resin hotu ona. Agora, ami atu tama ba kapítulu segundu. Bazeia ba hanoin balun ne'ebé mai husi kolega deputadu inklui sosiedade sira katak, tenke iha prevensaun no represaun," dehan deputada Carmelita.
 
Deputada ne'e komenta, atu tama ba kapítulu foun Komisaun A tenke buka referensia inklui halo kapitulu foun kona-ba deklarasaun de bens.

Tempotimor (Dili) – Proposta Lei ha’at ne’ebé governu haruka ba Parlamentu Nasionál (PN) hodi halo alterasaun atu bele ajusta ho tratadu foun fronteira tasi nian hetan ona aprovasaun final global, maibé bankada parlamentar FRETILIN kontinua fó kartaun mean (vota kontra) ho rajaun lakohi fahe rikus soin porsentu 30 ba Australia no mós rejeita atu empreza Timor Gap labele hetan osan porsentu lima hosi osan mina rai (Fundu Petroliferu). 

Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« April 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Tempo Timor Networks

Online Counter