Tempotimor (Dili)-Tribunal Rekursu (TR) fo notifikasaun ba Parlamentu Nasionál, tanba kriasaun artigu ba alokasaun fundu veteranu biliaun US$1 iha proposta lei Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan 2023 ne’e la bazea ba Konstituisaun Repúblika Demokrátika Timor-Leste (KRDTL) ka inkonstitusionál.

Nune’e, Parlamentu Nasionál deside sei kumpre desizaun Tribunal Rekursu nian, ne'ebé deklara inkonstitusionalidade ba kriasaun Fundu Kombantente Libertasaun Nasionál iha Proposta Orsamentu Jerál Estadu tinan 2023.

"Ha'u simu ona notifikasaun no desizaun Tribunál ne'e vinkula tenke obedese sei laiha buat ida hadi'a", dehan Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres Lopes iha uma fukun, kuarta (14/12).

Tuir notifikasaun husi Rribunal Rekursu katak, fundu veteranu biliaun US$1 ne'e vinkula jerál, nune’e parlamentu tenke kumpre regra, tanba konstituisaun mak obriga.

Tanba ne'e, parlamentu mantein proposta OJE 2023, maibé sei hasai artigu ba kriasaun fundu veteranu no osan mos sei tranfere fali ba kofre estadu, tanba tribunal deklara ona inkonstitusionál signifika artigu ne'e lavale ona.

Maibé, kompeténsia ne'e kabe ba Prezidente Repúblika, José Ramos Horta, tanba kestiona de'it mak fundu veteranu no antes orsamentu aprova mós xefe estadu hatama ona rekerimentu ba halo fiskalizasaun preventiva.

Tanba ne'e, parlamentu sei hein xefe estadu atu deside veta no promulga ba alokasaun fundu veteranu iha OJE 2023 tuir prazu konstituisaun RDTL.

Ante ne’e, iha loron 17 fulan-novembru tinan 2022, Parlamentu Nasionál (PN) liuhosi reuniaun plenária, aprova proposta lei númeru 46/V(5a) Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan 2023 ho montante biliaun US$3,16 iha finál globál ho votu a-favór 42, kontra 21 no abstensaun rua (2).

Proposta OJE 2023 ho montante biliaun $3,16 ne’e kompostu hosi orsamentu administrasaun sentrál biliaun US$2,8 (montante ne'e inklui ona Fundu Kombatente Libertasaun Nasionál, biliaun $1), orsamentu seguransa sosiál millaun US$235,7 no RAEOA millaun US$120. (*)

Tempotimor (Dili)-Prezidente Repúblika (PR), José Ramos Horta preokupa prosesu atu jere fundu veteranu ho montante billaun-ida (US$1), tanba to'o agora governu seidauk halo esplikasaun kle’an.

Tempotimor (Dili)-Ministru ba Asuntu Parlamentár no Komunikasaun Sosiál (MAPKomS), Francisco Martins da Costa Pereira Jerónimo informa, dadaun ne'e Governu daualu prevee ona orssmentu fundu veteranu ho montante billaun $1 atu rezolve problema veteranu sira ne'ebé mak pendente hela.

Tempotimor (Dili)-Prezidente Repúblika (PR), José Ramos Horta hatete, nia parte sente tauk Orsamentu Retifikativu ho montante Billaun $1 ne’ebé aloka ba Fundu Veteranu fó benifisia de'it ba Grupu kiik balun iha rai laran.

Tempotimor (Dili)-Ministru Finansa (MF), Rui Agosto Gomes hatete, dadauk Governu seidauk ezekuta Orsamentu Retifikativu hamutuk Billaun $1 ne'ebé mak prevee ba iha Fundu Veteranu.

Tempotimor (Dili)-Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak, Konvoka Reuniaun ho Ministru Finansas (MF), Rui Augusto Gomes, no Ministru ba Asuntus Kombatentes Libertasaun Nasionál (MAKLN), Júlio Sarmento da Costa ‘Meta Mali’, hodi diskute kona-ba mekanizmu implementasaun Fundu Veteranus husi Orsamentu Retifikativu nian.

Tempotimor (Dili)-Prezidente Republika (PR), Francisco Guterres ‘Lú Olo’, iha loron kuarta (18/05) konsege promulga ona Lei Orsamentu Retifikativu hamutuk billaun $1.241 ne'ebé aprezenta husi Parlamentu Nasionál (PN).

Tempotimor (Dili)-Parlamentu Nasionál (PN) iha loron kuarta (11/05) konsege aprova ona Proposta Lei Orsamentu Retifikativu (OR) hamutuk billaun $1.129 iha faze finál globál ho rezultadu votasaun afavor 36, kontra 22, abstensaun 5, no deputadu na'in-2 aujensia.

Tempotimor (Dili)-Koordenadór Institutu La'o Hamutuk (LH), Celestino Pereira Gusmão, husu Parlamentu Nasionál (PN) atu rejeita proposta orsamentu retifikativu ho montante billaun $1 ne’ebé aloka mós ba fundu veteranu ne'ebé propoin husi Governu ho karakter urjente.