Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

PR Lú Olo Promulga Subtituisaun Lei Enkuadramentu Orsamentál no JFP

Edifisau Ministeriu Finansas iha Timor-Leste. Edifisau Ministeriu Finansas iha Timor-Leste. Foto Suplay

Tempotimor (Dili)-Prezidente Repúblika (PR), Francisco Guterres ‘Lú Olo’, promulga ona Lei Enkuadramentu Orsamentál (LEO) no Jestaun Finanseira Públika (JFP) ne’ebé estruturante sei substitui Lei númeru 13/2009, 21 Outubru, Orsamentu no Jestaun Finanseira ne’ebé deskreve prosesu elaborasaun, promulgasaun, ezekusaun no auditória husi Orsamentu Jerál Estadu (OJE) e'ebé iha ona vijénsia liu dékada ida nia laran.

Tuir informasaun ne’ebé www.tempotimor.com asesu iha pájina ofisiál Ministru Finansas, VIII Governu Konstitusionál, Rui Augusto Gomes, segunda (14/02) katak, lei refere hetan promulgasaun iha loron 9 fulan-fevereiru 2022, hafoin halo análize, husi Prezidente Repúblika.

“Ho promulgasaun ne’e siknifika Timor-Leste marka pasu importante ba dahuluk iha ámbitu Reforma Jestaun Finanseira Públikas no ita konsege estabelese rejime jurídiku ida ke bele rezolve defisiénsia oioin iha rejime orsamentál atuál. Iha Lei ne’e rasik, ita sei hetan definisaun klaru kona-ba Konseitu Perimetru Orsamentál no sei reduz rigidez iha Enkuadramentu Orsamentál”, dehan Ministru Finansas, Rui Augusto Gomes.

Tanba lei ne’e introduz prinsípiu orsamentál 11 hanesan, Unidade no Universalidade, Anualidade no Plurianualidade, Estabilidade no Sustentabilidade Orsamentál, Ekonomia, Efisiénsia no Efikásia, Transparénsia; Responsabilidade, Ekuidade Interjerasionál, Orsamentasaun pur programas, Espesifikasaun, Naun-Kompensasaun, no ikus-liu Naun-Konsignasaun. Ho aprovasaun ne’e, ba oin, Governu sei prepara Diploma neen (6) hodi aprezenta ba Konsellu Ministrus atu delibera no aprova hodi apoiu implementasaun Lei Foun Enkuadramentu Orsamentál.

Antes ne’e, Parlamentu Nasionál (PN) liuhusi sesaun Plenária iha 10 Janeiru 2022, aprova ona iha finál globál Proposta Lei númeru 27/V/3ª-Enkuadramentu Orsamentu Jerál Estadu no Jestaun Finanseira Públika, ho 37 votu a favór, 2 Abstensaun no laiha Kontra.

Proposta Lei Enkuadramentu Orsamental ne'e, aprezenta no defende husi Ministru Rui Augusto Gomes, Vise-Ministra Finansas, Sara Lobo Brites no ekipa tékniku Gabinete Apoiu Jurídiku, Ministériu Finansas ne’ebé hanesan proponente ba Proposta Lei refere.

Lei Enkuadramentu Orsamentál hanesan rezultadu ida husi prosesu naruk Reforma Jestaun Finanseira Públika ne’ebé mak inisia ona desde tinan 2015 husi Kintu Governu Konstitusionál no Governu anteriór sira halo ona melloramentu lubun ida liuhusi diskusaun iha tinan barak nia laran.

Iha Lei ne’e, Governu Konstitusionál daualu propoin atu halo mós alterasaun substansiál iha aspeitu balun ne’ebé esensiál tebes ba Enkuadramentu Orsamentál no Jestaun Finanseira Públika ho objetivu atu hametin liután relasaun entre planeamentu no orsamentu liuhusi orsamentasaun pur programa ne’ebé foku ba rezultadus.

Desde tinan 2015, Kintu Governu Konstitusionál halo ona servisu advokasia kona-ba Reforma Fiskál no Jestaun Finansas Públika liuhusi implementasaun fazeadamente orsamentasaun pur programa, eliminasaun prátika desorsamentasaun, hasa’e autonomia servisus no melloramentu transparénsia iha ezekusaun orsamentu.

Iha tinan 2019, Governu Konstitusionál daualu hahú elabora Proposta LEO no submete ba PN iha fulan-janeiru 2021. Durante prosesu preparasaun, elaborasaun no diskusaun Proposta LEO, Governu no Parlamentu Nasionál mós halo ona konsultasaun lubun ida ho setór ekonómiku no setór sosiál sira mak hanesan Banku Sentrál Timor-Leste (BCTL), Rejiaun Autonimia Espesiál Oekussi Ambeno (RAEOA), Instituisaun Nasionál Seguransa Sosiál (INSS), Câmara de Contas, Konsellu Konsultivu Fundu Petrolíferu, FONGTIL, La’o Hamutuk no Fundu Monetáriu Internasionál (FMI).

Proposta LEO ne’e rasik inklui ona rekomendasaun balun ne’ebé mak hato’o ona husi setór ekonómiku no setór sosiál no kumpre ona boa prátika internasionál ne’ebé mak rekomenda husi Relatóriu Ekipa Misaun Artigu IV, FMI no Relatóriu Revizaun ba Despeza Públiku no Akuntabilidade Finanseira husi Banku Mundiál. (*)

Rate this item
(1 Vote)
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com
Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« April 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Tempo Timor Networks

Online Counter