Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Disputa Rai Kaikoli, Familia 11 Eziji Governu Halo Konkordansia

Komunidade expresa sira nia deskontentamentu ho Governu nia desizaun hodi hasai sira husi fatin horik ba iha kaikoli tan ba Governu atu hari Kuartel PNTL Komunidade expresa sira nia deskontentamentu ho Governu nia desizaun hodi hasai sira husi fatin horik ba iha kaikoli tan ba Governu atu hari Kuartel PNTL Foto arkivu

Tempotimor (Dili)- Xefe familia hamutuk 11 ne'ebe sai vitima ba desputa rai iha aldeia 01, Suku Kaicoli, Postu-administrativu Vera-Cruz, Munisípiu Dili, eziji governu atu halo konkordansia rigorozu ida hafoin hasai komunidade husi rai ne'ebé dadaun atu uza ba Kuartel Geral Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL).

Tuir Portavos Komunidade Afetadu, Rogeiro Marçal katak, relasiona ho planu governu nian ne'ebé atu halo alargamentu ba Kuartel Geral PNTL iha Kaicoli, komunidade afeitadu rekomenda ba governu atu halo konkordansia rigorozu, tanba sei mosu insatisfasaun ou konfuzaun.

Nia haktuir, maiske liu-husi Ministériu Interior (MI), Komandu Geral PNTL, Ministeriu Justisa (MJ), Diresaun Nasional Terras no Propriedade hala'o ona esforsu hanesan kria enkontru, dialogu no konsultasaun dala barak ona ho komunidade, hala'o mos levantamentu dadus ba kada uma ka'in, ai-horis no rai nia luan.

Maibé, komunidade rasik seidauk satisfas ho desizaun indiminizasaun, pior liu tan mak governu hato'o karta ba komunidade atu submete sira ninia kartaun eleitoral, no mos konta bankaria atu hetan indeminizasaun husi governu, sein halo prosesu normal husi libertasaun rai ida ne'e.

Atu solusiona kestaun ne'e, maka Xefe Familia 11 akompaña direta husi Kordenador Nasionál Rede Ba Rai (RBR), Pedrito Vierra ba hasoru-malu ho komisaun A Parlamentu Nasionál (PN) ne'ebé trata asuntu konstituisaun no justisa.

Durante hasoru malu, Xefe Familia 11 mos entrega no aprezenta dadus relasiona ho kronoligia husi desputa rai ne'e.

Portavos Rogeiro Marçal haktuir, husi sira prontu atu husik mamuk sira-nia rai, maibé governu tenki halo uluk prosesu normal kria konkordansia ho komunidade sira.

"Hanesan rai na'in, ami hotu konkorda no koopera husik mamuk ami nia fatin, tamlnba dezenvolvimentu ne'ebé mak planeadu ona, maibé tenki la'o tuir prosesu normal ne'ebé maka iha sistema pagamentu ne'ebé maka diak, atu nune'e labele husik hela insatisfasaun no konfuzaun mai ami komunidade rasik,"dehan nia iha parlamentu nasionál kuarta, (24/2).

Nia hatutan, to'o agora komunidade mantein la fo rai ba governu tanba ho razaun hirak tuir mai:

Durante tinan barak nia laran halo negosiasaun, maibé la iha solusaun ka konkordansia ruma kona-ba folin Rai, Uma no Ai-horis (Bein Imovel)

Durante prosesu negosiasaun ne'ebé maka realiza dala barak ho maneira presaun psikolojia hodi la promove prinsipiu negosiasaun nune'e la hamosu akordu ruma entre governu ho komunidade rai na'in.

Planu projeitu ne'e rasik hamosu prejuizu ba komunidade nia rendementu durante tinan 8.

Prosesu levantamentu dadus nia lala'ok hanesan segredu, tanba laiha informasaun no konesementu antes husi DNTP ba komunidade no prosesu ne'e rasik, halo wainhira ami hanesan rai no uma na'in la iha fatin.

Noifikasaun despezu administrativu husi Ministériu da Justisa/DNTP nu'udár aktu illegal. viola konstituisaun RDTL artigu 54 numeru I no 3. viola lei numeru 13/2017 kona-ba Rejime Espesial ba Definisaun Titularidade Bein Imovel, viola prinsipiu Estadu de Direitu inklui viola mos prinsipiu luta povu maubere nian.

Relasiona ho kestaun hirak ne'e, mak familia hirak ne'e ejizi ba governu hanesan tuir mai ne'e:

Rekormenda ba Ministériu da Justisa atu implementa lei numeru 8/2017 kona-ba Utilidade Publiku no lei numeru 13/2017 kona-ba lei na'in ha rai, hodi hapara Despezu Administrativu no aktu illegal sira.

Rekomenda ba Parlamento Nasionál atu halo xamada bu Ministru Justisa atu halo klarifikasaun kona-ba kormunidade nia direitu.

Rekomenda ba Presidente da Repúblika atu tau atensaun ba kazu komunidade uma ka'in 11 iha Kaikoli. Rekomenda ba Primeiru Ministrunu'udar mos Ministru Interior atu hapara Despeza Administrativu, tanba viola prinsipiu Lei Espropriasaun.

Rekomenda ba PNTL liu-liu ba komandu Geral, komisariu Faustino da Costa atu labele halo fali intervensaun ba servisu DNTP. Rekomenda ba PDHJ atu halo investigasaun kle'an ba kazu Kaikoli.

No rekomenda atu hapara mos espropriasaun ba sira nia propriedade ba rai, tanba kontra prinsipiu, espropriasaun iha artigu 8 númeru 3. (*)

Rate this item
(0 votes)
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com
Darwin_Optic

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31    

Tempo Timor Networks

Online Counter