Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Tempotimor (Dili) – Vise Prezidente II Parlamentu Nasionál, Luis Roberto husu governu atu prevee Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan fiskál 2020 nian, ho pursentu boot ba seitór importante ne'ebé impaktu direta ba povu nia moris.

"Povu maioria moris nu'udar agrikultór. Tan ne'e orsamentu tenke boot. Depois mós ba edukasaun, infrastrutura bázika sira ne'e para halo dezenvolvimentu, para ita nia produtu lokál sira ne'e mós bele folin. Para hadi'a sira nia moris, inklui hasa'e ekonómia rai laran," dehan Luis Roberto iha Parlamentu Nasionál (PN), Sesta (06/12/19).

Nia afirma, públiku hotu hatene, seitór sira ne'e la dezenvolve tanba governu tau osan ki'ik.

"Ha'u hanoin ita hotu hatene. Inklui públiku mós hatene. Tanba, husi 2018 to'o 2019 ne'e, orsamentu ba seitór agrikultura tuun. Ki'ik liu. Signifika, ita nia jestaun agrikultura ne'e laiha. Ita bele dehan hanesan ne'e, tanba seitór agrikultura importante atu hadi'a povu nia ekonómia. Inklui baze ekonomia rai laran," tenik Luis.

PN, tuir Luis, nafatin husu para iha reformulasaun OJE 2020 ne'e, tenke barak liu halai ba seitór   krusiál, hanesan agrikultura, edukasaun, saúde, infraestrutura no turizmu.

Tempotimor (Dili) – Parlamentu Nasionál, seidauk rona informasaun kona-ba muda plantasaun Liquefied Natural Gas (LNG) husi Beasu, Munisípiu Vikeke ba fali Natarbora, Munisípiu Manatuto.

"Karik, Timor Gap halo ona estudu para halo investimentu iha rai maran ka dada kadoras mai iha Beasu ne'e. Karik buat ruma ne'ebé governu haree la viável, la fó oportunidade atu hetan profit ida ne'ebé di'ak. Ho ida ne'e, mak governu muda ninia estratéjia. Maibé husi mudansa ida ne'e, to'o agora Parlamentu Nasionál (PN), seidauk hetan informasaun husi Timor Gap," afirma Vise I Prezidente Parlamentu Nasionál (VPPN), Maria Anjelina Sarmento iha PN, Kinta (05/12/19).

Deputada ne'e afirma, buat ne'ebé durante ne'e Timor Gap aprezenta mak planta LNG estabelese iha Beasu, Betanu depois Covalima.

"Informasaun ne'e iha. PN seidauk simu, maibé sei pertinente. PN presiza hatene para apoiu ba polítika atu dezenvole no diversifika ita nia ekonómia liuhosi ita nia seitór petrolífeiru iha rai maran. Ha'u hanoin, governu iha responsabilidade atu mai hato'o iha parlamentu," dehan Anjelina.

Antes ne'e, Xefe Negosiadór ba Delimitasaun Fronteira Marítima Kay Rala Xanana Gusmão ho populasaun Beasu halo hela negosiasaun para halo indeminizasaun ho komunidade iha área refere, maibé parte rua la hetan solusaun. Tan ne'e, Xanana foti liman no propoin atu estabelese fali planta Liquefied Natural Gas (LNG) ba Natarbora.

Tempotimor (Dili)-Max Sthal, jornalista senior ida ne’ebé fó kontribuisaun maka’as durante luta ba libertasaun nasionál sei hetan tan rekoñesimentu espesial husi Timor Leste. Parlamentu Nasionál, tuir planu, sei atribui sidadania espesial ba Max Sthal.

Tempotimor (Dili)-Tuir planu, iha 10 Dezembru tinan ne’e Parlamentu Nasionál (PN) sei halo lansamentu ba livru ida ne’ebé hakerek kona-ba istoria referendu.

Tempotimor (Dili) – Ministru Kordenador Asuntu Ekonomiku (MKAE), Fidelis Manuel Leite Magalhães hatete, numeru dezempregu iha nasaun Timor-Leste, kuaze %10.

"Tuir data hatudu katak, populasaun %74 ne'e maioria mak joven ho idade 35 mai kraik, i tuir dadus mós ita iha nivel dezempregu pur volta %10," dehan Fidelis ba jornalista hafoin partisipa preparasaun ideia inovativu iha Otel Novu turizmu, Kinta (05/12/19).

Fidelis afirma, Iha nivel dezenpregu ne'e maioria ne'ebe seidauk hetan oportunidade ba empregu mak joven tantu feto no mane.

Nia dehan, barak liu dezenpregu kompara feto no mane, feto mak maioria seidauk hetan oportunidade ba empregu.

Governante ne'e akresenta, Iha faktus no dadus hirak ne'e, governu kontinua nafatin esforsu, servisu hamutuk ho agensia sira par hare ba asuntu dezenpregu, liu-liu espesifiku ba joven sira ne'ebe dezenpregu.

Ladún Fiar

Iha sorin seluk, Vise Prezidente I Parlamentu Nasionál (VPPN) Maria Angelina Sarmento ladún fiar katak númeru dezempregu iha Timor hela de'it %10.

"Ba ha'u, hanoin dadus dezempregu iha TL tuun ba %10 ne'e seidauk konvense ha'u," afirma vise Angelina.

Deputadu bankada PLP ne'e, husu governu atu aprezenta dadus ne'ebé kredivél, relasiona ho dezempregu iha Timor Leste.

"Presiza hato'o dadus ne'ebé mak kredivél ba númeru dezempregu ne'ebé ita konsege redúz ona ka mantein, ka aumenta tan karik. Pur enkuantu ha'u mós seidauk asesu governu nia informasaun detallu liu kona-ba númeru dezempregu no pursentu hira mak tuun ona, mais ita haree ba realidade de'it, ema barak mak sei buka servisu i maioria servisu sira ne'e fornese de'it husi seitór públiku," dehan Anjelina.

Tempotimor (Dili)-Xefe Negosiadór ba Delimitasaun Fronteira Maritima (XNDFM), Kay Rala Xanana Gusmão rende hodi halo negosiasaun ho komunidade sira iha Beasu, Postu Administrativu Uatulari, Munisipiu Vikeke, relasiona ho planu atu estabelese planta Liquefied Natural Gas (LNG).

Tempotimor (Dili) – Proposta Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2020, retira ona husi Uma Fukun, Parlamentu Nasionál. Primeiru Ministru Taur Matan Ruak deside atu hatama filafali proposta refere iha loron 13 Dezembru 2019.

Komisaun C Parlamentu Nasionál, ne'ebé trata asuntu Finansas Públiku, propoin ba governu atu reduz OJE 2020 husi billaun $1.950 ba billaun $1.6.

"Momentu ne'ebá, governu aseita ho redusaun OJE 2020 husi billiaun $1.950 ne'e ba billiaun $1.6. Maibé, iha plenária ne'e dinámika la'o oin seluk. Sei governu aseita bele liu biliaun $1.6 ne'e. Maibé, sei proposta PN nian atu redúz bele hatún liu billiaun $1.6," dehan Prezidente Komisaun C, deputada Fernanda Lay iha sala Komisaun C, Kuarta (05/12/19).

Nia afirma, rekomendasaun ne'ebé komisaun C hato'o ba governu mak redúz ba billiaun $1.6. Maibé, depois OJE mai fali plenária mak soberanu.

"Bainhira OJE foun tama fali iha PN mak biliaun $1.6 ne'e kompeténsia plenária nian para atu hasa'e ka redúz. Tanba ne'e, plenária mak soberanu, la'ós komisaun nia kompeténsia," tenik Lay.

PM Deside Retira OJE 2020

December 03, 2019

Tempotimor (Dili) – Primeru Ministru Taur Matan Ruak deside retira OJE 2020 ne'ebé submete ona ba Parlamentu Nasionál. Razaun katak deputadu hotu-hotu aseita atu halo redusaun ba orsamentu ne'ebé ho montante boot ne'e.

"Retira proposta orsamentu. Tanba, primeiru númeru orsamentu boot no segundu, nivel ezekusaun. Entaun, deputadu sira hakarak altera. Ami aseita atu reajusta orsamentu ne'e, hodi aprezenta filafali ba Parlamentu Nasionál," esplika PM Taur Matan Ruak ba jornalista hafoin diskusaun jeneralidade iha Parlamentu Nasionál, Tersa (03/12/19).

Xefe governu ne'e afirma, tenke halo redusaun ba OJE 2020 nian, tanba deputadu hotu-hotu mak hakarak.

PM Taur dehan, iha retira orsamentu ne'e sempre iha impaktu ba ekonomia. Maibé, buka maneira par labele kompromete liuliu ligasaun ba moris povu no nasaun nian.

Tempotimor (Dili) – Deputadu Antonio Verdial, lansa kritika ba atividade balun husi governu, ne'ebé nia dehan hanesan ‘asal-asal’ de'it. Kestaun ne'e, tuir Verdial, bele nota husi livru OJE 2020 ne'ebé la deskreve konkreta.

"Ha'u nia diskrisaun haree atividade balu hatuur ‘asal-asal’ ou naran dei't. Tanba, iha livru OJE 2020 la haklaken ka la deskreve konkreta katak, osan hira mak aloka ba kada departamentu no ba atividade saida nian," dehan Antonio Verdial nia intervensaun iha Parlamentu Nasionál, Tersa (03/12/19).

Verdial afirma, bainhira deskreve la konkreta ne'e, susar atu identifika frakeza iha liña ministeriál ida-idak no difisil ba ministériu ida, atu hatene iha departamentu ne'ebé mak iha frakeza.

Nia dehan, ho alokasaun OJE 2020 hanesan ne'e, la iha departamentu ida atu hatene, osan fiskál  tinan 2020 nian hira mak aloka, ba atividade saida?

Verdial akresenta, Buat hirak ne'e, fó dalan ba manipulasaun orsamentu husi pesoál. Ne'e, bolu la responsablidade atu trata asuntu finansas. Tanba, akontese ne'e dala barak ona.

"Hau brani ko'alia, tanba ha'u la'ós polítika murni. Maibé, mai husi téknika superiór ne'ebé hala'o knaar iha funsaun públiku," nia tenik.

Deputadu KHUNTO ne'e afirma, kuandu husi departamentu hato'o pedidu ba finansas atu halo atividade, dehan osan halo hotu ona, a final atividade balun seidauk halo.

Verdial esplika, alokasaun orsamentu ne'ebé laiha indikasaun klaru, kona-ba departamentu responsabiliza nia ezekusaun, sei mosu manipulasaun ba atividade urjente sira ne'ebé la tama iha planu.

Tempotimor (Dili) – Primeiru Ministru (PM) Taur Matan Ruak hakfodak, ho atitude husi bankada hirak ne'ebé apoiu governu, fila krítika fali governu liuhusi Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan 2020.

"OJE 2020 nian, primeira vez ha'u haree diferensa boot. Tanba, kuandu diskute orsamentu ne'e, normalmente PN  fahe ba parte rua. Hanesan, bankada ne'ebé sustenta governu defende governu maka'as loos no nunka dehan lae. So opozisaun mak krítika no dehan labele, tanba gasta osan. Maibé, daudaun ne'e ha'u haree oin seluk," dehan PM Taur Matan Ruak bainhira hatán intervensaun deputadu sira iha debate jeneralidade OJE 2020, Tersa (03/12/19).

Xefe governu ne'e afirma, tuir loloos bankada apoiu governu ne'e defende governu. Maibé, agresivu hasoru fali governu.

"Parlamentu ne'ebé apoiu governu ne'e mós agora agresivu fali. Sa tan opozisaun. Ha'u hanoin ida ne'e ambiente foun ida. Ne'e oportunidade ida para parlamentar sira haree dalan saida mak governu atu la'o tuir. Ida ne'ebé mak di'ak no ida ne'ebé mak ladi'ak," tenik TMR.

Lider nasionál ne'e afirma, husi situasaun ne'ebé la'o iha Parlamentu Nasionál (PN) ne'e fó lisaun boot ida ba ita nia demokrásia.

Darwin_Optic

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« May 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31    

Tempo Timor Networks

Online Counter