Print this page

CNRT Konsidera FRETILIN Viola Prinsípiu Orsamentu Kada Programa

By November 18, 2022 407
Deputada Virgína Ana Belo. Deputada Virgína Ana Belo. Foto Suplay

Tempotimor (Dili)-Bankada Congresso Nacional de Reconstrucao de Timor (CNRT) iha Parlamentu Nasional (PN) konsidera Bankada Frente Revolusionáriu Timor-Leste no Independente (FRETILIN) viola prinsipiu kona-ba orsamentu kada programa ne'ebé governu aprezenta tuir Lei Enkuadramentu Orsamental (LEO).

"Durante debate OJE tinan 2023 nian, Bankada viabilizador hadau kompeténsia Governu viabilizadu nian hodi sobu orsamentu ne’ebé prepara no aprezenta ba Parlamentu Nasionál, tanba sobu orsamentu ne’e halakon tiha sentidu orsamentu por programa", dehan Deputada Virgína Ana Belo iha plenaria PN, kinta (17/11).

Tanba, iha debate espesialidade OJE 2023, proponente husi bankada FRETILIN nian, aprezenta atu ko'a orsamentu Ministériu Finansa, hodi aloka fali ba kategoria seluk.

Maibe infelizmente, proposta opozisaun nian atu aloka osan ba ema defisiente sira iha prosesu inkluzaun iha edukasaun no orsamentu ba protesaun no promosaun direitu ema ho defisiente nian hetan rejeita husi Bankada viabilizador, ho razaun labele book orsamentu, tanba dezeña ona ba orsamentu por programa.

"Iha ne’e mosu “double standard”, so Bankada Governu mak bele sobu, la’ós opozisaun mak sobu", nia hatete.

Bankada CNRT observa katak, Xefe Governu, Taur Matan Ruak lakon tiha ninia autoridade no iha tendensia hátan “SIM” ba Bankada viabilizadu hodi sobu rasik Governu nia orsamentu.

Haree husi Realidade ida ne’e demonstra katak, polítiku sira hakfodak liubá sustentabilidade ukun nian, hodi kompleta no remata mandatu, envezde haree ba sustentabilidade dezenvolvimentu.

Deputada CNRT mos dúvida ho politika Governu viabilizadu nian, tanba nakfilak sai fali Governu de Kofre Estadu, tanba argumentu ne’ebé uza hodi responde ba ezekusaun orsamentu iha ministériu no instituisaun sira ne’ebé ki’ik maka liafuan: “se la ezekuta hotu, fila ba kofre estadu.”

Enkuantu Governu mos foti osan liu Rendimentu Sustentavel Estimadu (RSE) 3% husi Fundu Petrolíferu hodi tau ba iha OJE 2022 no 2023 nian, la haree ona ba sustentabilidade fundu ne’e rasik no habadak fundu nia distiñu, no sei fó perigu ba sustentabilidade estadu iha tinan sira tuir mai.

Tanba, nota katak, dezde tinan-lima nia laran, Governu ida ne’e badinas tebes harii Empreza Públiku (EP), autoridade no Instituisaun Públiku (IP) barbarak, maske públiku preokupa ho sira-nia ejistensia ne’ebé la funsiona nu’udar institusaun lukrutivu hodi ajuda estadu rekoilla reseitas.

Nune’e, instituisaun IP ho EP, kada-tinan depende hotu ba Orsamentu Estadu nian, tanba ne’e  CNRT deskonfia nu’udar polítika fahe poder ba nia kuadru partidu polítiku sira, fahe mós rekursu estadu nian liuhosi fahe salariu boot ba malu.

"Ami preokupa, tanba Governu konsientemente komete esbanjamentu finanseira ne’ebé sei fó risku ba ita nia sustentabilidade fiskal", nia esklarese. (*)

Rate this item
(0 votes)
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com

Related items