Vise Ministru Interior (MI), António Armindo hatete, inisiativa atu apoiu ekipamentu refere, Governu liuhusi MI ho IOM ko’alia ona dezde inisiu 2021 ne'e, katak oinsá mak bele fasilita ekipamentu ruma hanesan, Verifier Travel Document and Bearer (TD&B), ba migrasaun atubele moderniza sira-nia sistema kontrolu iha pontu entrada sira mai Timor-Leste.
"Ida ne'e hanesan ekipamentu sekundáriu ida ne'ebé mak ajuda migrasaun para halo verifikasaun ba dokumentu sira ne'ebé mak falsu, fraude iha liña fronteira sira hanesan aeroportu, Motain (Batugade) ho Sakato”, Dehan Vise Ministru Interior (VMI), António Armindo, iha Otél Novu Turízmu, Lesidere, segunda (25/10).
Tuir planu l semana oin sei halo instalasaun ba pontu entrada sira, no sei fasilita mós treinamentu ba ofisiál migrasaun sira hodi bele hahú uza ona iha servisu fatin.
Estasaun servisu Verifier TD&B ne'e, marka pasu importante ida tanba hametin Timor-Leste nia kapasidade jestaun iha fronteira liuhusi detesaun di'ak liután ba dokumentu viájen no identidade falsu sira iha pontu kontrolu fronteira
Xefe Misaun IOM iha TL, Ihma Shareef afirma, ho instalasaun estasaun servisu ne'e, Timor-Leste mós sai parte ba rede rejionál ida boot liu iha nasaun 19 ne'ebé koordena hosi Document Examination Support Center (DESC).
"Ho instalasaun Verifier TD&B ne'e, Timor-Leste sei koloka nia an di'ak liután ba hatán dezafiu sira be aumenta bebeik entermus fraude dokumentu viájen no identidade, bazeia ba análize trends rejionál no nasionál, atu dezenvolve respostas jestaun fronteira operasionál bazeia ba intelijénsia. Fraude dokumentu viájen no identidade nu'udár modus operandi ida ne'ebé ema uza iha tráfiku umanu, kontra bandu migrante no forma sira seluk krime organizadu transnasionál”, dehan nia.
Verifier TD&B nu'udár ferramenta inspesaun sekundária automatizada ida ne'ebé trasa ona atu tulun ofisiál migrasaun sira nia servisu iha pontu entrada, hodi halo ezaminasaun ba dokumentu no verifikasaun identidade.
Estasaun servisu ida ne'e mós interoperável ho baze dadus Stolen and Lost Travel Document (SLTD) INTERPOL nian, ne'ebé bele verifika dokumentu viájen dijitalizadu sira hasoru dokumentu sira ne'ebé grava iha sistema.
"Apoiu ida ne'e ho objetivu mak atu kombate tráfiku no liliu kontrola sidadun sira ne'ebé tama sai mai Timor-Leste”, dehan nia.
Tuir planu, estasaun servisu Verifier TD&B hirak ne'e sei monta iha pontu entrada sira nasaun TL nian mak hanesan, Aeroportu Internasionál Dili, Batugade no Sakato.
Diretór Jerál Servisu Migrasaun Timor-Leste, Superintende, Luis Barreto konsidera, ekipamentu ne'e importante tebes ba servisu migrasaun sira hodi hala’o kna'ar kontrolu iha liña fronteira sira.
Maske durante ne'e, migrasaun iha ona mós ekipamentu ida ne'ebé uza hodi kontrola, maibé nia sistema montajen mak diferente, tanba sofistikadu liu.
"Agora ami haree hanesan kompletu, avansadu oituan. Ida ne'e importante duni tanba mundu oras ne'e globalizasaun, no movimentu iha mundu agora ne'e livre. Ho ida ne'e, ho ekipamentu sira bele ajuda imigrasaun para hodi deteta dokumentu ba estranjeiru sira ne'ebé mai, balu falsu, entaun ida ne'e mak ami presiza duni”, afirma nia. (*)