Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Items filtered by date: Tuesday, 08 October 2019

Tempotimor (Dili) – Bankada opozisaun iha Parlamentu Nasionál (PN), konsidera Aliansa Mudansa ba Progresu (AMP) foti empreza Timor Gap nia-oin, boot liu fali orgaun estadu, ne'ebé sai nu'udar ai-rin ba nasaun Timor-Leste.

Deputadu Adriano do Nascimento katak Timor Gap laiha direitu atu foti diretamente osan husi fundu minarai. Tanba, orgaun importante sira tenke hatán mak foti.

"Estadu iha limitasaun atu hasai osan %3. Kompañia, boot liu fali %5 ne'ebé la liu husi Parlamentu. Estadu atu hasai osan liuhosi Parlamentu Nasionál, Prezidente Repúblika no Tribunál. Maibé, Kompañia Timor Gap la liu. Ida ne'e mak la justu," dehan deputadu bankada PD ne'e iha plenária PN,  Tersa (08/10/19).

Nia afirma, proposta rua ne'ebé AMP aprezenta iha plenária hanesan proposta dudu malu nian. "Proposta rua ne'ebé AMP aprezenta ne'e, proposta dudu malu nian. Se mak forte liu, nia mak moris," Adriano dehan.

Iha fatin hanesan, deputadu bankada FRETILIN Antoninho Bianco katak, Timor Gap foti diretamente osan husi fundu mina rai, katak PN la presiza hatene.

"Timor Gap foti diretamente osan ne'e, signifika katak Parlamentu Nasionál la presiza hatene. Tribunal mós lae. Sira rasik mak foti husi Banku Sentrál no sira rasik mak halo aprovizionamentu," dehan Bianco.

Hatán ba kestaun ne'e, deputada AMP, Maria Angelina Sarmento hatete Timor Gap foti osan diretamente %5, maibé la limita mós kompeténsia Parlamentu Nasionál nian atu halo fiskalizasaun.

"Governu hatete katak sei la diminui kompeténsia Parlamentu Nasionál nian atu tau matan ba kualker investimentu, ne'ebé mak Governu sei halo. Ne'e signifika katak, PN sei iha nafatin kompeténsia atu haree ba investimentu estadu nian liuhosi  Timor Gap," Maria Angelina afirma.

Published in Politika
Tuesday, 08 October 2019 16:08

Labele Husik Animál Iha Sidade

Tempotimor (Dili) – Relasiona ho moras African Swine Fever (ASF) husi Afrika, ne'ebé hamate ona komunidade nia fahi iha Kapitál Dili kuaze 400 resin, Sekretáriu Estadu Meiu Ambiente, Demetrio de Carvalho do Amarál hatete, iha Dekretu Lei egenior públiku ne'ebé bandu komunidade labele husik arbiru fahi iha sidade laran.

Nia dehan, Prezidente Autoridade Munisípiu Dili (PAMD) mak hanesan entidade ne'ebé atu ezekuta Dekretu Lei egenior públiku ne'ebé bandu komunidade sira atu husik sira-nia animál arbiru iha sidade laran.

"Animál ne'ebé husik arbiru iha sidade laran, moris ho kondisaun ne'ebé la favoravel, entaun moras kona fahi arbiru. Depois fó mos perigu ba ema nia saúde tanba konsume na'an fahi ne'ebé hetan moras," esplika Demetrio iha Hotel Timor, Tersa (07/10/19).

Governante ne'e husu ba sosiedade hotu ne'ebé transforma nia-an mai moris iha sidade, hakarak atu hakiak animál presiza kria kondisaun ne'ebé di'ak atu animál labele hetan moras no liuliu labele estraga ambiente iha sidade laran.

"Iha sidade ne'e, ema mak atu hela hodi transforma moris. La'ós animál mós mai bou hamutuk hotu iha sedade," tenik Demetrio.

Published in Dili

Tempotimor (Dili) – Primeiru Ministru, Taur Matan Ruak husu Ró-ahi Navál Qi Jigoang husi Xina ba futuru bele kontinua vizita Timor-Leste, hodi hametin di'ak liután relasaun bilaterál Xina ho Timor-Leste.

"Ohin ha'u mai hato'o elogia no boas vindas ba militár Xina ne'ebé ho Ró-ahi Naval Qi Jigoang mai vizita Timor-Leste, atu hametin relasaun bilateral entre Timor-Leste ho Xina," hatete PM Taur Matan Ruak iha Portu Dili, Tersa (08/10/19).

Entretantu, Embaixadór Xina iha Timor-Leste, Xiao Jiangua hatete, vizita PM nian hatudu katak relasaun bilaterál nasaun Xina ho Timor-Leste metin nafatin.

"Tanba ne'e ami sente orgullu tebes PM Timor-Leste ohin mai vizita ami nia Ró-ahi Navál Qi Jigoang," hatete Xiao Jiangua.

Nia dehan, iha vizita ida ne'e mós PM Taur Matan Ruak husu atu Ró-ahi  Navál Qi Jigoang bele mai fali iha tempu tuir mai, halo vizita beibeik ba nasaun Timor-Leste.

Embaixadór ne'e subliña, ema ne'ebé iha Ró-ahi Navál Qi Jigoang nia laran hamutuk 517 pesoas. Kompostu husi estudante hamutuk 330 pesoas no militár hamutuk 187 pesoas.

"Hau espera, iha futuru lideransa nasaun Timor-Leste ho Xina amizade. Relasaun no kooperasaun mós kontinua la'o nafatin," tenik Xiao.

Published in Seguransa Defesa
Tuesday, 08 October 2019 15:17

PN Aprova Apresiasaun Foun LFP/LAP  

Tempotimor (Dili) – Parlamentu Nasionál Kinta Lejislatura aprova apresiasaun foun lei atividade petrolífeiru no lei fundu petrolífeiru, ne'ebé hetan julga inkonstitusionalidade husi Tribunál Rekursu.

Iha aprovasaun jeneralidade ba proposta alterasaun LAP no LFP ne'e, rezultadu votasaun a favór 34, kontra 24 no abstensaun 3.

Deputada Maria Angélica Rangel husi Bankada FRETILIN, depois votasaun deklara katak diploma ne'ebé proponente aprezenta, laiha mudansa tuir saida mak Prezidente Repúblika husu.

"Uluk iha artigu 15 depois iha nia kontinuasaun no lei fundu petrolífeiru. Agora hasai tiha de'it artigu 15 ne'e, hela de'it lei fundu petrolífeiru. Ida ne'e mak ita dehan redasaun finál ne'ebé nia kontéudu nafatin kontinua, objetivu kontinua fó biban ba Timor Gap atu foti osan %5 husi fundu petróleu para halo tranzisaun komersial kona-ba investimentu petróleu nian," afirma Maria Angélica Rangel.

Alende ne'e, deputadu husi bankada Partidu Demokrátika (PD), Adriano do Nascimento deklara katak, diskusaun ba apresiasaun foun ba LAP no LFP ne'e mamuk.

"Ha'u hakarak hateten katak ita nia diskusaun mamuk. Tanba, proposta ida ne'e laiha mudansa ba lei atividade petrolífeiru. Proponentes tau nafatin saida mak tribunál dehan inkonstituisionál nein virgula ka pontu mak muda," dehan Adriano.

Published in Politika
Tuesday, 08 October 2019 15:05

Tékniku MOP 14, Simu Sertifikadu  

Tempotimor (Dili) – Tékniku enjeñaria na'in 14, husi Ministériu Obras Públika (MOP), Tersa (08/10/19) simu sertifikadu tanba kompleta ona sira-nia formasaun konstrusaun laboratóriu no enjeñaria sivil husi Portugal durante fulan 6 iha tinan 2018 liubá.

"Ohin ita fahe sertifikadu ba formandu sira hamutuk na'in 14 ne'ebé iha tinan kotuk tuir ona formasaun kona-ba kapasitasaun ne'ebé husi Portugal oferese ba ita nia funsionáriu sira ne'e liu-liu ba área enjeñaria iha MOP. Kompositu husi Diresaun Nasionál Obras Públika rasik hanesan Diresaun Nasionál Estrada, Ponte nomós Laboratóriu Nasionál, Peskiza Dezenvolvimentu Nasionál Obras Públika nian," hatete Vise Ministru MOP, Nicolau Lino F. Belo iha Hotel JL Vila, Fatuhada, Tersa (08/10/19).

Nia afirma,  formandu sira ne'ebé hetan ona sertifikadu ne'e barak liu mak aprende iha konstrusaun laboratóriu no enjeñaria sivíl.

Governante ne'e realsa, husi formandu sira ne'ebé simu ona sertifikadu, Governu liuhusi MOP kontinua fó autorizasaun ba funsionáriu husi MOP nia ne'ebé oras ne'e iha ona planu atu kontinua tan ho funsionáriu na'in 15, durante fulan neen iha tinan tuir mai.

Published in Munisipiu
Tuesday, 08 October 2019 12:59

Ezekusaun OJE 2019, Atinje %60  

Tempotimor (Dili) – Ministra Finansas interina, Sara Lobo Brites relata, ezekusaun Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan 2019, atinje ona % 60.

Nia dehan, ezekusaun OJE 2019 ba kategória saláriu no vensimentu, bens servisu no transferénsia públika, la'o tuir rítmu ezekusaun nian. La'o ho di'ak.

“Agora, kapitál menór no kapitál dezenvolvimentu mak sei kiik, tanba projeitu fíziku ne'e ita hein progresu no kapitál menór ne'e tenke hein kompañia sira lori ona mai mak foin selu. Maibé, nia totál  ne'e mak % 60," hatete Sara Lobo Brites iha Parlamentu Nasional, Tersa (08/10/19).

Nia afirma, bainhira ezekusaun to'o iha dezembru, bele atinje ona pursentu boot.

"Ita sei haree too dezembru. Tanba, ita sei iha fulan tolu. Nune'e, to'o dezembru ezekusaun sei sa'e. Tanba, projetu barak mak sei selu iha tinan oin. Inklui, projetu 143 ne'ebé sai polémika no balun to'o agora seidauk selu. Tanba ne'e, afetadu ba ezekusaun kiik," dehan MF Sara Lobo.

Published in Ekonomia
Tuesday, 08 October 2019 11:40

Aniceto: "Bankada Governu Labele Show Force"

Tempotimor (Dili) – Bankada FRETILIN iha Parlamentu Nasionál (PN) husu ba bankada Governu atu labele 'show force' ba proposta lei atividade petrolífeiru no lei fundu petrolífeiru ne'ebé hetan veto husi Prezidente Repúblika. Tanba, tuir bankada oposizaun ne'e, buat ida mak inkonstituisionalidade kontinua inkonstituisionalidade.

"Se ita hakarak show of power ne'e ita la'o. Maibé, ita la muda buat ida. Ida inkonstituisionalidade kontinua inkonstituisionalidade. Tanba la tuir buat ne'ebé mak tribunál hatudu nia konsekuénsia mak diploma ne'e sei la hetan promulgasaun," deklara Prezidente Bankada FRETILIN, Aniceto Guterres Lopes iha plenária PN, Tersa (08/10/19).

FRETILIN husu ba bankada Governu, atu halo reformulasaun ba diploma rua ne'ebé hetan julga husi Tribunál Rekursu no inkonstituisionalidade.

"Husu ba bankada Governu, mai ita hamutuk halo reformulasaun ba diploma sira ne'e, hanesan obrigasaun konstituisionál atu kumpri Konstituisaun RDTL no desizaun tribunal, nu'udar desizaun aas liu iha estadu Timor-Leste," dehan Aniceto Guterres.

Hatán ba deklarasaun ne'e, Prezidente Bankada CNRT Duarte Nunes katak, bankada Governu iha ona kondisaun ba halo reformulasaun ba diploma lei atividade petrolífeiru no lei fundu petrolífeiru.

Iha fatin hanesan, Bankada Partidu Libertasauan Povu (PLP), Maria Angelina Sarmento katak PLP prontu halo apresiasaun ba artigu ne'ebé mak ein kestaun.

"PLP Laiha objetivu show force. Maibé, oinsá mak show force be with dezenvolvimentu ba povu ida ne'e, atu lori dezenvolvimentu ne'ebé di'ak no sustentavel," dehan Maria.

Published in Politika
Tuesday, 08 October 2019 10:18

MUTL Husu PN Kansela Sosa Kareta Foun

Tempotimor (Dili) – Movimentu Universitáriu Timor-Leste (MUTL), Tersa (08/10/19) kontinua hala'o  asaun protesta ba Parlamentu Nasionál (PN), relasiona ho rezolusaun PN ne'ebé aprova orsamentu millaun $41 atu sosa tan karreta  foun ba deputadu sira.

Portavoz MUTL, Gregorio Alves lansa ameasa bainhira laiha resposta pozitivu husi PN, MUTL sei hala'o nafatin asaun protesta to'o hetan resposta.

"Orsamentu ne'ebe aprova millaun $41 atu sosa kareta Prado ba deputadu 47 pesoas, ne'ebé  ezije hela karreta foun, maski realidade hatudu povu halerik hela ba infraestrutura no problema seluk. Tansá  tenki sosa hela dei't karreta," dehan Gregorio Alves iha área Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL), Liceu, Tersa (08/10/19).

Tuir Gregorio, PN loloos gasta osan ba dezenvolvimentu hodi povu hotu bele sente benefísiu husi orsamentu hirak ne'e. Gastu osan labele ba elit polítika sira nia di'ak de'it. Maibé, presiza mós haree  povu nia moris.

Nia afirma, realidade hatudu iha parte edukasaun, kondisaun eskola barak mak la di'ak, fasilidade postu saúde menus, estrada, bee moos no eletrisidade ne'ebe povu halerik hela.

Tan ne'e, nia dehan, MUTL husu ba PN presiza tetu didiak antes atu sosa karreta foun. Tanba, osan atu sosa karreta ne'e povu nian no la'ós o montante boot.

Published in Politika
Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« October 2019 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31      

Tempo Timor Networks

Online Counter