Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Tempotimor (Dili) – Parlamentu Nasionál, Segunda (23/12/19) aprova ona pedidu husi governu, kona-ba debate urjénsia ba proposta lei Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan fiskál 2020. Aprovasaun ne'e ho votus  favor 37, kontra no abstensaun 0.

Deputadu Bankada KHUNTO, Luis Roberto hatete, governu nia pedidu urjénsia ne'e importante. Tanba, rejimentu PN nian mós fó dalan.

"Ba ha'u, proposta governu nian ne'ebé mai ho urjénsia ne'e, ita nia rejimentu iha artigu 97 ne'e fó dalan. Tanba ne'e, karatér urjénsia ne'e ita mak husu ba ita nia an," tenik Luis.

Iha fatin hanesan, deputadu António da Conceição afirma, maske proposta ne'ebé governu aprezenta ba PN iha loron Sesta (19/12/19) nu'udar proposta foun, maibé nu'udar kontinuasaun ida husi proposta ne'ebé retira ona husi governu.

"Ita haree ba proposta ne'ebé  governu aprezenta ne'e, importante tebes, ba vida nasaun nian, maka Orsamentu Jerál Estadu. Maski governu la fó razaun fundamentál, maibé ha'u halo leitura katak, iha razaun tanba primeiru governu aprezenta no debate tiha ona,  depois retira no ba hadi'a depois aprezenta fali," afirma António.

Entretantu, deklarasaun husi deputadu hirak ne'e fó biban ba Ministru Reforma Lejistativa Asuntu Parlamentar (MRLAP), Fidelis Manuel Leite Magalhães atu fó razaun ba PN, kona-ba pedidu urjénsia, nasaun presiza moris ho orsamentu. Inklui mós hodi labele dada tempu naruk ho orsamentu duadesimál.

"Nune'e, orsamentu ne'e urjensia ka lae, depende ba desizaun plenária. Maibé atu dehan katak nasaun ida atu moris presiza orsamentu," dehan Fidelis.

Tempotimor (Dili) –  Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Arão Noé de Jesus Amarál hatete, pedidu urjénsia ne'ebé governu hato'o ba Parlamentu Nasionál bele diminui tempu ba audensia, maibé tempu ba debate jeneralidade no espesialidade sei la diminui.

“Mantein nafatin  3 no 10 dias,” afirma Arão Noé, Segunda (23/12/19) iha Parlamentu Nasionál, relasiona ho pedidu ho karakter urjénsia, kona-ba diskusaun Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2020, ne'ebé governu submete ba Parlamentu Nasionál  (PN).

"Se ohin mak plenaria konkorda pedidu urjénsia, ita bele halo ajenda hodi diminui tempu ba audensia. Mais, labele redus tempu ba debate jeneralidade no espesialidade," nia dehan.

Tuir PPN, kuandu plenária la konkorda pedidu urjénsia, mak sei la'o tuir prosesu normal. Nia dehan, mantein nafatin tempu ba komisoes sira halo audensia 15 dias. Depois, iha Fevereiru mak foin bele aprova OJE 2020.

“Iha plenária ne'ebé atu halo apresiasaun ba pedidu urjénsia. Aprova ou lae, baixa kedas lei ne'e ba komisaun sira para bele prepara ba audensia no relatóriu parser,” PPN hatete.

Tempotimor (Dili) – Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Arão Noé de Jesus Amarál relata, governu sei la konsege lori fila OJE 2020 ba ParlamentuNasional tuir data kompromete iha dia 13 Dezembru, tanba fó tan tempu atu harmoniza.

"Hau simu tiha ona karta husi Primeiru ministru (PM) Taur Matan Ruak, ohin dader, iha karta ne'e fó  hatene mai PN katak, governu labele kumpri data ne'ebé promete ona no husu mós atu fó tan tempu par bele hadi'a tan lai OJE," informa PPN hafoin partisipa seminariu nasionál ida iha edifisiu Komisaun Nasional Eleitorál (CNE), Kaikoli, Dili, Kinta (12/12/19).

Prezidente parlamentu ne'e afirma, Orsamentu jeral estadu ba tinan 2020, ne'ebe dadaun ne'e governu sei hadi'a, sei submete filafali ba Parlamentu Nasional iha loron 19 Dezembru 2019.

Maski nune'e, Arao fiar iha fin de Janeiru 2020, OJE bele aprova ona.

Tempotimor (Dili)-Max Sthal, jornalista senior ida ne’ebé fó kontribuisaun maka’as durante luta ba libertasaun nasionál sei hetan tan rekoñesimentu espesial husi Timor Leste. Parlamentu Nasionál, tuir planu, sei atribui sidadania espesial ba Max Sthal.

Tempotimor (Dili)-Tuir planu, iha 10 Dezembru tinan ne’e Parlamentu Nasionál (PN) sei halo lansamentu ba livru ida ne’ebé hakerek kona-ba istoria referendu.

Tempotimor (Dili) – Oráriu debate Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2020 Segunda (25/11/19), adia ba Tersa (26/11/19). Tuir Deputadu Luis Roberto, adia oráriu ne'e relasaun ho deputadu Bankada UDT, Gilman dos Santos, ne'ebé hakotu iis iha HNGV, Segunda dadeersan.

"Ohin tuir loloos atu debate OJE 2020. Maibé, tanbá ami nia maluk Gilman nia mate. Ami tenke suspende filafali ba aban. Ohin loron, ami sei prepara an hodi ba vizita nia isin mate iha nia rezidénsia," dehan Deputadu Bankada KHUNTO ne'e ba Tempotimor iha Parlamentu Nasionál, Segunda (25/11/19).

Luis dehan, Gilman nu'udar belun ne'ebé di'ak tebes, durante ne'e servisu hamutuk iha tinan ida ho balun, iha Parlamentu Nasionál.

"Ami sente lakon belun diak ida. Nia moras saida, ami mos lahatene. Matebian nunka hatete nia moras saida. Triste tebes. Ohin dadeer rona katak nia mate ona," Luis dehan.

Observasaun hatudu, deputadu sira iha Parlamentu Nasionál ho laran triste husik hela sira nia knaar fatin. La hanesan atividade baibain.

Tuir data fixu, Segunda (25/11/19) ohin, Parlamentu Nasionál hahú debate OJE 2020 to'o Kinta (12/12/19). Maibé, ho situasaun tristeza ne'e, debate OJE 2020 adia fali ba Tersa (26/11/19) aban.

Tempotimor (Dili) – To'o agora, karreta  Toyota Prado hamutuk 35, eis deputadu sira seidauk hatama filafali ba Parlamentu Nasionál. Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Arão Noe dehan, hein de'it prosesu judisiál.

"Karta, PN haruka ona ba liuhosi sekretariadu ba Ministériu Públiku. Agora, ita hein prosesu judisiál  para hatene definisaun ba karreta ne'e hanusa? Ita hein de'it prosesu," informa PPN iha Palasiu Prezidensiál, Bairru-pite, Kuarta (20/11/19).

Tuir PPN, karreta marka Toyota Prado husi tinan lejislasaun liubá hamutuk 65. Ne'ebé, ida eis deputadu sira hatama filafali hamutuk 30. Nune'e, karreta Prado ne'ebé seidauk hatama filafali ba PN, husi eis deputadu sira hamutuk 35.

Hatán jornalista kona-ba reaje husi deputadu sira bainhira simu karreta foun? Ho hamnasa, PPN dehan karreta hirak ne'e, fahe hotu ona.

"Kareta fahe hotu ona. Imi hare'e de'it lorloron deputadu sira sa'e hela. Atu koalia tan saida?" PPN hakotu.

Tempotimor (Dili) – Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Arão Noé de Jesus Amarál hato'o ninia dúvida ba desizaun ne'ebé Tribunál Rekursu (TR) hasai, kona-ba Lei Atividade Petrolífeiru (LAP) no Lei Fundu Petrolífeiru (LFP) ne'ebé tuir TR artigu balun konstitusionál no artigu balun inkonstituisonal.

"Sim. Dekretu rua ne'ebé Prezidente Repúblika haruka ba Tribunál Rekursu haruka ona notifikasaun mai Parlamentu Nasionál  iha Sesta (15/11/19) no tribunál deklara ba alterasaun Lei Atividade Petrolífeiru (LAP) artigu 22, laiha inkonstituisionalidade. Maibé, iha de'it alterasaun Lei Fundu Petrolífeiru (LFP), ba habitasaun artigu 15a númeru 2 ne'ebé tribunál deklara konstituisionál. Maibé iha númeru 3 mak tribunál deklara inkonstitusionalidade,” informa PPN ba jornalista iha PN, Tersa (19/11/19).

Nia dehan, PN simu ona notifikasaun. Nune'e, nia parte hein de'it desizaun husi Prezidente Repúblika nian kona-ba dekretu lei rua ne'e.

Tuir PPN, iha notifikasaun nia laran dalaruma desizaun la hanesan ida uluk, bele seluk fali. Tan ne'e, nia parte konsidera inkonsisténsia ba desizaun sira.

Tempotimor (Dili) – Prezidente Parlamentu Nasionál Arão Noe de Jesus Amaral lamenta ho akontesimentu ahi mate durante oras haat nia laran iha Aeroportu Internasional Nicolau Lobato, Komoro, iha Sabadu (16/11).

Prezidente PN ne’e lamenta tanba ahi mate iha meiudia bainhira aviaun sira atu tuun iha aeroportu Komoro.

"Ha'u haree ida ne'e grave, tanba Aeroportu Internasional Nicolau Lobato mak odamatan ba sirkulasaun ema nian, depois ita hatene katak aviaun sempre mai iha oras meudia nian, depois ahi mate loos iha oras meudia nian," dehan Arão iha PN, Segunda (18/11/19).

Tuir Prezidente PN ne’e, loloos problema ne’e labele akontese iha Aeroportu Komoro tanba sistema elestrisidade iha ona.

Arão dehan, presiza tau atensaun maka’as ba fatin sira hanesan Aeropotu, portu no postu sira iha fronteira, tanba husi fatin sira ne'e mak bele detekta ema-nia dokumentus no sasan sira ne'ebé tama no sai, liu-liu kona-ba droga.

"Tuir loloos labele akontese, tanba ita iha ona sistema eletrisidade ne'ebé estabelese tiha ona, depois iha aeroportu mós prepara rezerva par iha koneksaun, kuandu ida mate ida fali lakan kedas, tanba fatin sira hanesan ne'e presiza tau atensaun maka'as, hanesan aeroportu, portu sira inklui mós fronteira sira," dehan Arão.

Tan ne’e, Prezidente PN ne’e husu ba parte kompetente sira atu aranza jeradór balun hodi sai rezerva.

“Ho akontesimentu ne'e PN lamenta tebes, tanba ne'e ha'u husu ba ministru relevante no orgaun sira iha kraik, liu-liu funsionamentu iha aeroportu, presiza tau atensaun. Se bele karik aranza jeradór balun para rezerva," dehan nia.

Entretantu, hafoin kazu ahi mate iha aeroportu ne’e akontese no balun públika iha media sosial Facebook, mosu lamentasaun no kritika oioin husi públiku. Balun husu ba lideransa ministériu kompetente atu rezigna an tanba konsidera laiha kapasidade no inkompetente.

Tempotimor (Dili) – Deputadu Favião de Oliveira husi Komisaun F Parlamentu Nasionál (PN) konsidera VIII Governu, inkapasidade atu ezekuta Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2019.

"Komisaun F haree katak ezekusaun orsamentu tinan ida ne'e, fraku tebes. Foin mak %60 resin. Bainhira to'o iha 31 Dezembru, saida mak akontese ita lahatene," dehan deputadu Favião iha PN, Kinta (14/11/19).

Nia dehan, komisaun F dúvida hela ba Governu tanba laiha kapasidade para ezekuta OJE 2019 ho totál billiaun $1.4. “Agora Governu husu tan fali billiaun $1.950 iha tinan fiskál 2020," nia dehan.

Reprezentante povu ne'e katak, bainhira ezekusaun la hotu, husu barak tan. To'o tempu ida sei muta sai.

"Hanesan etu ida karik, ita han bikan ida seidauk hotu, ita husu tan para han tan etu ida bikan boot liu fali ida ne'e. Entaun, loron ruma ita bele muta sai fali. Ida ne'e mak ninia realidade," Favião afirma.

Deputadu husi bankada opozisaun ne'e akresenta, ezekusaun OJE 2019 nian ne'e aat tebes. "Governu laiha planu no programa, nune'e difikulta ba ezekusaun," nia dehan.

Page 1 of 8
Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« March 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Tempo Timor Networks

Online Counter