Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Kazu Kalbuadi, Deputadu PD Duun  PJR Hamosu konfujaun Featured

Prokurador Jeral da Republika, Jose da Costa Ximenes Prokurador Jeral da Republika, Jose da Costa Ximenes Foto Midia PR

Tempotimor (Dili) – Kazu eis membru Asembleia Konstituante hosi partidu FRETILIN atual Sekretariu Jeral partidu CNRT, Francisco Kalbuadi Lay nakfila ba debate manas durante Prokurador Jeral Repúblika (PJR), José ba aprezenta relatóriu annual Ministériu Públiku nian iha Parlamentu Nasionál (PN). 

Deputadu Francisco Kalbuadi Lay deskonfia involve iha kazu brankamentu kapitais ligadu ho tranferensia fundus balun.

Deputadu Adriano alega PJR halo konfujaun liga ba antes ne’e mosu surat notifikasaun naba – naban de’it tantu hosi Prokuradora Lidia Soares no hosi PJR rasik tantu ba prezidente partidu CNRT, Kay Rala Xanana Gusmão no mós ba Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Arão Noe de Jesus Amaral maske ema ne’ebé deskonfia sai nu’udar arguidu iha kazu ne’e rasik mak eis Ministru Turizmu no Kultura, Francico Kalbuadi Lay ne’e. 

“Ita boot Prokurador Jeral haruka surat ba Prezidente Partidu CNRT. Ita boot mós halo konfujaun hodi haruka tan surat ba Prezidente Parlamentu Nasionál,” deputadu Adriano levanta kestaun ne’e ba PJR, José Ximenes bainhira ba aprezenta relatóriu annual Ministériu Públiku nian iha Parlamentu Nasionál (PN), Tersa (30/07). 

Deputadu hosi munisipiu Kovalima ne’e esplika katak nia hosi Komisaun A diskuti surat notifikasaun ne’e no ikus mai fó fali de’it ba PJR, tanba surat ne’e la fó ba kazu nia nain, maibé fó fali ba Prezidente Parlamentu mós ba Prezidene CNRT. 

“Komparasaun ho deputadu António da Conceição ho Mariano Asanami Sabino ninian ne’ebé direitamente mai nia nain,” relembra deputadu Adriano. 

“Sera que Ministériu Públiku atu husu ema ruma halo investigasaun labele haruka surat direitamente ba nia nain no ba fali xefe instituisaun hodi kria fali polémika . . . ami iha komisaun A diskuti ho ulun manas tebes to’o ami hanoin oinsá mak Prokurador labele fó direita, maibé tenke fó fali ba Prezidente Parlamentu,” nia kestiona.

Hatan ba lia lia hahusuk no preokupasaun sira ne’e, PJR, José Ximenes katak tanba saida mak la’ós nia rasik mak haruka ba prezidene partidu, maibé prokurador titular mak haruka fali ba. 

“Tanba saida . . . ha’u mak haruka duni ho rajaun simples de’it, tanba Francisco Kalbuadi Lay uluk nu’udar membru Asembleia Konstituante,” esplika PJR. 

“Se nia sidadaun baibain karik ita bele haruka direitamente ba nia, maibé nia uluk membru Asembleia Konsituante, nu’udar deputadu, nu’udar membru governu,” nia esplika.

Entretantu, antes ne’e iha loron 18 Fevereiru liubá, xefe bankada partidu CNRT, deputadu Duarte Nune’es hato’o deklarasaun politika partidu CNRT nian iha PN katak, relatóriu Câmara das Contas ba RAEOA/ZEESM tinan 2014-2015, hatudu projetu ho valor hamutuk millaun $28.9, seidauk tán ho orsamentu 2016-2018 ne’ebé mak fó ona prejuízu maka’as ba osan Estadu nian, tanba autoridade halo de’it ajudikasaun direita, preço de marcação (hasa’e folin), prátika kolusaun, nepotismo no korrupsaun.

Deputadu Duarte hatutan, relatóriu Câmara das Contas ba RAEOA/ZEESM públika iha sira-nia website, ne’e akontese tanba haktuir mandatu Lei N.º 9/2011 de 17 de Agosto sobre Orgânica da Câmara de Contas do Tribunal Superior Administrativo, Fiscal e de Contas, artigu 7 ponto 2 katak, “A Câmara de Contas pode ainda decidir a difusão dos seus relatórios através de qualquer meio de comunicação social, após comunicação às entidades interessadas”.

“Ne’e signifika katak, invenção auditória Câmara das Contas ba RAEOA/ZEESM ba ezekusaun orsamentu tinan 2014-2015 halo ona publikasaun iha website formal, ema barak hatene no ema barak mós asesu tiha ona, nune’e laiha violasaun ba segredu justisa nian,” deklara deputadu Duarte. 

Nia dehan, uluk angariasaun fundus ba partidu CNRT iha tinan 2012 ne’ebé Prokuradora Ana Pessoa selebra investigasaun bazeia de’it ba notísia iha Jornal, bele konsidera ona hanesan aktu kriminal ida maske laiha keixa ruma. 

“Maibé Câmara das Contas públika ofisialmente nia relatóriu katak iha violasaun grave iha RAEOA/ZEESM ba ezekusaun orsamentu 2014-2015, maibé Ministéiru Públiku la halo buat ida. Ami-nia pergunta ba Prokuradór-Jeral da Repúblika mak ne’e, ita bót sira halo ona saída ba relatóriu Câmara das Contas ida ne’e? Ami hein resposta husi PJR,” nia esplika. 

“Ida ne’e laós interferénsia, maibé parte hosi fiskalizasaun Deputados nian tuir kna’ar iha artigu 92, Konstitusaun RDTL. Tanba-ne’e, Bancada CNRT sei la admite. Ami hakarak afirma hikas katak, ami kontinua fó apoiu Maun Bót Xanana, no sei halo inisiativas hotu-hotu hodi salva osan Estadu nian”.

Entretantu, PJR lamenta tebes ho akuzasaun sira ne’e. “Ami la halis ba ida ne’eba, la halis ba ida ne’e. Ami gosta kritika hanesan pontu de partida para ami hadia ami nia a’an kontinua,” nia esplika. 

Nia hatutan, antes ne’e TKK persija kedas tinan tolu (3) nia laran mak foin finaliza prosesu auditoria ba projetu pilotu ZEESM iha RAEOA, tanba ne’e Ministériu Públiku mós sei persija tempu hodi bele hala’o serbisu ne’e. 

“Tribunal Kontas ne’e halo kuaje tinan 3 depois finaliza. Agora ba fali Prokuradoria Jeral, Ministériu Públiku fulan ida atu rezolve, loron ida atu rezolve. La fasil ida hanesan ita ko’alia,” nia hatete.

Kona – bá kestaun ne’e, eis Prezidente Rejiaun Administrativu Espesial Oe – Kusi Ambeno (RAEOA), Mari Alkatiri mós durante ne’e deklara bebeik ona katak nia hein hela Ministériu Públiku atu loke prosesu investigasaun hasoru nia kona – bá rezultadu auditoria Tribunal Kontas ne’e rasik, maibé PJR mós hatan ona katak nia sei persija tempu hodi hala’o servisu ne’e.

Rate this item
(1 Vote)
Last modified on Wednesday, 31 July 2019 14:22
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com
Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« April 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Tempo Timor Networks

Online Counter