Print this page

FONGTIL Hare Governu 'Mukit' Kapasidade Maibé 'Nakdedar' Foti Billaun $1.8

By December 16, 2020 1551
Palasiu Governu Timor Leste Palasiu Governu Timor Leste Foto Arkivu

Tempotimor (Dili)- Sosiedade sivil husi Forum Organizasaun Noun Govermentál Timor-Leste (FONGTIL) hare no konsidera governu daualu konstituisional mukit kapasidade atu azekuta orsamentu, maibé governu ne’e rasik 'nakdedar' ba foti osan husi Fundu Petrolíferu (FP), ho montante billaun $1.8 ba Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2021.

Diretór ezekutivu FONGTIL Daniel dos Santos Carmo hateten, nia parte dezafia governu atu ezekuta ho susesu Orsamentu Jeral Estdu 2021 ne'ebé preve ona.

Daniel ko’alia ne'e tanba nia hare katak, daudaun ne’e governante sira enfrenta hela kestaun kapasidade atu halo ezekusaun orsamentu ida ne'e ho efikasia.

"Agora ita nafatin kestiona membru governu sira nia kapasidade, hanesan kapasidade jestaun kapasidade kontrolu, atu garante buat ida ezekusaun ho efikasia, maibé husi parte seluk ita mós la obriga sira tenke gasta naran deit atu atinji persentajen, la responde ho rezultadu husi implementasaun ne'e saida,"Daniel hateten lia hirak ne’e ba www.tempotimor.com iha nia knaar fatin Caicoli, Kuarta (16/12).

Daniel dehan, loloos ne'e ema hotu iha esperansa katak, orsamentu ida ne'e sei kontribui ba kresimentu, no bele investe diak iha setór edukasaun, saúde, infraestrutura baziku, atu provoka ekonomia ne'e bele sa'e, maibe realidade ida ne'e la akontese.

Nia ko’alia ne'e, tanba nia hare katak orsamentu ne'e boot, mas nia kustu ba seitor produtivu ne'e ki'ik maibe ba tranferensia publiku, nomos ba bens de servisu ida ne'e mak governu preve boot liu.

"Maski orsamentu ne'e boot maibe ita nafatin iha filial ida atu hateten katak osan boot maibe seidauk bele rezolve ita ninia situasaun hotu-hotu iha tinan ida, no ita nia situasaun ne'e mais komplikadu tiha ona, Signifika orsamentu ne'e boot maibe ita nia roboema sosial mos sei aumenta nafatin," nia subliña.

Nia fó ezemplu katak, kestaun prinsipal ida mak ne'e maski governante tau osan barak iha bens servisu atu bele selu ema, maibe osan ne'ebe atu uza ba servisu ne'e mak oitoan deit.

“Ne'e mak ita hare realidade iha agrikuktura, la to'o 3 pursentu, maibe 2.16% deit, entaun ida ne'e mak ita dezafia, Agora ita hare husi esperiensia ezekusaun iha tinan 2019, katak, maski ita aprova osan ida boot, maibe alokasaun ba finansia projetu sira ne'e bolu front loading, ne'e maka barak liu," nia hateten.

Nia husu ba Primeiru Ministru Taur Matan Ruak atu hala'o kontrolu masimu, inklui halo avaliasaun no monitorizasun ba ninia membru governu sira hodi bele atinji duni rezultadu implementasun ne'ebe atu garante kresimentu ekonomiku iha TL.

"Husu Primeiru Ministru atu halo kontrolu ida máximu ba membru governu sira, hodi halo servisu ba atinji rezultadu implementasaun, ba orsamentu ida ne'ebe ho nia baze por programa," nia rekomenda.

Daniel mos husu entidade sira hanesan diretor jeral, diretor nasional, xefe departamentu, husi nasional to'o munisipiu sira, atu nakloke halo koordenasaun ho efetivu, hodi fornese informasaun no dadus ba malu nune'e labele implika ba prosesu ezekusaun iha terrenu. (*)

Rate this item
(0 votes)
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com

Related items