Amu Martinho deklara ida ne’e bainhira sai orador iha seminariu nasional ida iha munisipiu Manatuto ho tema "Patriotismo Constitucional e do Desenvolvimento da Sosiedade Política" ne'ebé organiza husi Associaçăo Combatente Brigada Negra (ACBN) no Sentru Juventude Manatutu (SJM) iha salaun Parókial Igreja St. António Manatutu.
Amu Martinho hatete, liga ba istória polítika no determinasaun ba luta libertasaun nasionál RDTL nian, nia konsidera no rekoñese saudozu Francisco Xavier do Amaral nu’udar proklamadór, no fundadór nasaun mak sudozu Nicolau dos Reis Lobato no Kay Rala Xanana Gusmăo.
"Ita rekoñese proklamadór tenke Xavier do Amaral, fundadór tenke Nicolau Lobato ho Xanana," hatete Martinho.
Razaun Xavier mak sai proklamadór no Nicolau Lobato ho Xanana mak sai fundadór, tuir nia, tanba sira mak forma no hakerek istória polítika no milítar RDTL nian.
Tuir nia, haree husi perspetiva filozófiku atu sai fundadòr ba nasaun ida nian tenke hatais roupa tolu, tan ne’e líder ida ne'ebé hatais roupa ida ka rua de'it, la'ós fundadór.
"Atu sai fundadór ne'e tenke hatais roupa tolu, konseptór, movimentu polítiku no military," dehan nia.
Nia fó ezemplu, José Ramos Horta hatais roupa rua de'it mak konsetór no polítiku, maske nia hanesan determinante ba istória no polítika RDTL, maibé restu husi ida ne'e laiha.
"Bba ami ne'ebé hanorin iha filozófia polítika la'ós kualker ema hotu-hotu mai dehan nia mak fundadór," dehan nia.