Entretantu, Sekretariu Jeral partidu FRETILIN, Mari Alkatiri rejeita total informasaun ne’e hodi dehan, FRETILIN nunka lakon iha prosesu politika iha Timor - Leste, tanba ne’e la persija halo reforma ba estrutura CCF.
“CCF atu reforma tan saida. Se partidu ida manan persija reforma? Partidu ida manan iha teritóriu nasionál tomak ita persija reforma?,” Alkatiri hatan pergunta Tempo Timor nian iha edifisiu Parlamentu Nasionál, Domingo (20/05).
“Se imi akompaña rezultadu eleisaun, entaun lalika husu tan. Tanba FRETILIN iha mak ditadura laiha,” esplika Alkatiri.
Entretantu, bazeia ba rezultadu eleisaun parlamentar tinan 2002 hatudu partidu FRETILIN mak manan maioria absoluta ho total 208.531 (57,37 %), fahe ba kadeira hamutuk 55. Iha tempu ne’eba, FRETILIN ukun ho maioria iha Parlamentu Nasionál, maibé kargu primeiru ministru troka ba - mai hela de’it, hanesan troka ba José Manuel Ramos Horta hosi loron 26 Juñu tinan 2006 to’o loron 20 Maio tinan 2007, no la kleur troka tan fali ba Estanislau Aleixo da Silva hosi Maio 2007 to’o Augustu 2007. Mari Alkatiri monu ona hosi kargu primeiru - ministru iha tempu ne’eba, no jura katak sei la fila ba palásiu governu, maibé bainhira hetan vitoria iha tinan 2017, Alkatiri bolu kuku (lia nain) sira hosi munisipiu 13 halo seremónia ritual iha palásiu governu nian oin hodi loke dalan ba nia atu tama ba palásiu ne’e labele hetan derota ruma, infelizmente seremónia ritual ne’e nakfilak sai oin seluk tiha. Governu minoria ne’ebé lidera hosi Alkatiri monu iha dalan klaran de’it, no oras ne’e dadauk hein de’it tempu atu husik palásiu governu ne’e hodi ema seluk mak tama fali.
Tama fali ba eleisaun tinan 2007, votu partidu FRETILIN nian la’ós mantein ka aumenta, maibé tun ba 120.592 (29,02 %) fahe ba kadeira hamutuk 21. Votu tun hosi kadeira 55 ba fali kadeira 21 iha tinan 2007. Ba fali eleisaun parlamentar tinan 2012, votu komesa sa’e hodi aumenta kadeira ha’at. FRETILIN hetan votu hamutuk 140,786 (29,87%), kadeira hamutuk 25. Rezultadu votu ne’e FRETILIN sei lakon kadeira lima kompara ho rezultadu votu tinan 2002 nian.
Iha eleisaun parlamentar 2017, votu partidu FRETILIN tun hosi kadeira 25 ba fali kadeira 23. Lakon tan kadeira rua kompara ho rezultadu votu iha eleisaun 2012 nian, tanba hetan de’it votu hamutuk 168.480 (29,7%) fahe ba kadeira hamutuk 23. Hosi rezultadu eleisaun ne’e, lori Alkatiri ukun nasaun ne’e ho durasaun badak de’it, tanba laiha kapasidade hodi forma governu ida forte ka governu ida maioria hodi bele asegura ukun to’o tinan lima. Nune’e, tama ba Janeiru 2018, Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lu - Olo la’ós demite governu minoria ne’e, maibé sakrifika fali Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Guterres. Katak disolve tiha Parlamentu Nasionál no avansa ba eleisaun antisipada hodi buka governu ida forte atu bele ukun ho maioria.
Povu tomak fó ona sira nia vontade soberanu hodi konsege hili partidu koaligasaun Aliansa Mudansa ba Progresu (AMP) manan maioria ho votu hamutuk 309.663 (49,6%), fahe ba kadeira hamutuk 34.
Entretantu, maske estrutura CCF kontinua esforsu a’an hodi fila ba ukun rai ne’e, maibé nafatin hasoru derota iha rezultadu eleisaun 12 Maio 2018 nian, tanba votu partidu FRETILIN la’ós aumenta, maibé mantein nafatin ba kadeira hamutuk 23 ho total votu 213.324 (34,2%).
Mosu komentariu balun katak bainhira partidu FRETILIN seidauk halo mudansa ba estrutura mak iha posibiliade boot votu ba partidu FRETILIN sei menus ba bebeik. (Oki)