Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Governu Aprezenta Ona OJE 2023 Billiaun US$3.16 ba PN

Ministru Finansas, Rui Augusto Gomes entrega hela Proposta Lei OJE ba Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres Lopes. Ministru Finansas, Rui Augusto Gomes entrega hela Proposta Lei OJE ba Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres Lopes. Foto Suplay

Tempotimor (Dili)-Governu liuhusi Ministru Finansas, Rui Augusto Gomes entrega ona Proposta Lei Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan 2023 ho montante billiaun $3,16 ba Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Aniceto Longuinhos Guterres Lopes.

 “Ida-ne’e mak Primeira Proposta OJE ne’ebé Oitavu Governu Konstitusionál prepara bazeia ba regras orsamentál foun aprovadu husi Lei Enkuadramentu Orsamentál no kontempla ona alokasaun orsamentu ba prioridade nasionál ne’ebé mak defini ona iha Lei das Grandes Opções do Plano 2023,” dehan Ministru Finansas, Rui Augusto Gomes.

Tanba, Proposta Lei OJE 2023 ho lema “Investimentu Produtivu no Kresimentu Inkluzivu ba Jerasaun Futuru” ne’e aprezenta distribuisaun rekursu nasionál ne’ebé justu no ekuitativu hodi mellora prestasaun servisu, rekuperasaun ekonómiku no reziliénsia, promove kresimentu ekonómiku ida ne’ebé inkluzivu no sustentavel iha mediu prazu.

Iha Proposta OJE 2023, Governu aloka millaun US$17 ba konstrusaun, reabilitasaun no manutensaun estrada no ponte sira iha área rurál.

Aleinde ne’e, aloka millaun US$15 ba konstrusaun estrada nasionál Pante Macassar no millaun $7,8 ba reabilitasaun estrada munisipál entre Laga no Baguia hamutuk kilometru 30, inklui mós inisiativa sira seluk ho intensaun atu kontinua implementa programa konstrusaun estrada, ponte no ligasaun rede elétrika nasionál iha territóriu laran tomak.

Atu garantia to’o tinan 2030 populasaun hotu iha rai-laran asesu ba eletrisidade nasionál ho presu ne’ebé baratu no enerjia renovável ho eskala ki’ik liuhusi EDTL, iha proposta orsamentu ba tinan oin, Governu aloka ona millaun US$118.

Iha tinan oin, Governu mos aloka ona orsamentu millaun US$25 hodi aselera diversifikasaun ekonomia, millaun US$14,5 investe iha setór telekomunikasaun, millaun US$6,4 hodi promove produsaun nasionál, millaun US$2 aloka ba kriasaun balkaun úniku ba rejistu empreza no millaun US$1,3 hodi harii parke indústria.

Governu mós investe millaun US$21 iha setór agrikultura atu apoiu aumentu produsaun no produtividade ne’ebé sustentável ho intensaun atu redus pobreza, hasa’e seguransa alimentár no promove kresimentu ekonómiku iha área rurál. Millaun US$3,6 ba sistema irrigasaun Laivai no millaun US$2,6 ba Galata. Apoiu estensaun área agrikultura ho orsamentu alokadu millaun US$2,6 no millaun US$2,1 hodi dezenvolve zona agrikultura integradu iha área irrigasaun.

Nune’e, ba kapitál maior benefisiáriu husi finansiamentu ho alokasaun millaun US$772 ka pursentu 36.

Distribuisaun Tetu Agregadu Orsamentu Administrasaun Sentrál iha OJE 2023, Setór Kapitál Sosiál ne’ebé inklui Saúde, Edukasaun no Protesaun Sosiál hetan alokasaun millaun US$772 ka pursentu 36.

Setór ida-ne’e mak maiór benefisiáriu husi finansiamentu Proposta OJE 2023. Ida-ne’e refleta importansia ne’ebé mak Governu fó ba iha asesu universál ba edukasaun ne’ebé kualidade (millaun US$137), saúde (millaun US$92) no protesaun sosiál (millaun US$301), liuliu ba grupu vulneravel.

Governu propoin ba Parlamentu Nasionál orsamentu ho montante millaun US$19,2 hodi implementa programa Bolsa da Mãe. Husi montante ne’e, millaun $5,3 sei aloka ba kontinuasaun programa inísiu no millaun US$13,7 sei aloka ba espansaun Bolsa da Mãe Jerasaun Foun, ne’ebé nia objetivu atu apoiu inan isin-rua no mellora saúde no nutrisaun durante inísiu loron rihun-ida nomós apoiu labarik ho moras króniku no defisiénsia.

Proposta OJE 2023 ne’e mós kobre alokasaun orsamentu millaun US$22,4 hodi espande programa Merenda Eskolár, mellora kualidade hahan hodi alkanse labarik sira nia kualidade nutrisaun, hasa’e despesa ba kada labarik no kada hahan husi US$0,25 to US$0,42.

Proposta OJE 2023 ne’e, formula bazeia ba Objetivu Estratejiku husi Oitavu Governu Konstitusionál ne’ebé nia objetivu atu fornese sidadaun sira: 1) Oportunidade atu iha moris saudável, seguru no moris naruk; 2) Asesu ba konesimentu, teknolojia no inovasaun; no 3) Asesu ba rekursu sufisiente hodi garantia vida moris ida ne’ebé dignu.

Totál despesas globál billiaun US$3,16 ne’e kompostu husi Orsamentu Administrasaun Sentrál billiaun US$2,8 (montante ne’e inklui ona Fundu Kombatentes Libertasaun Nasionál, billiaun US$1). Orsamentu Seguransa Sosiál hetan alokasaun millaun US$235,7 no RAEOA millaun US$120. 

Ho submisaun ne’e, ba oin Parlamentu Nasionál sei hahú debate Jeneralidade iha loron 7 fulan-novembru no Aprovasaun iha finál globál iha loron 17 fulan-novembru molok haruka ba Prezidente Repúblika atu tetu.

Kalendáriu ne’e tuir ona espíritu Lei Foun Enkuadramentu Orsamentál ne’ebé mak promulga husi Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú-Olo iha fulan-fevereiru liubá. Lei estruturante ne’ebé sai nu’udar baze ida ba Reforma Jestaun Finanseira Públikas iha Timor-Leste, konkista importante ida ne’ebé mak Oitavu Governu Konstitusionál lideradu husi Primeiru Ministru, Taur Matan Ruak halo durante nia mandatu.

Ministru Rui Gomes aprezenta OJE tinan 2023 ba PN ne’e, hetan akompaña husi Ministru Asuntu Parlamentár no Komunikasaun Sosiál, Francisco Jerónimo, Vise-Ministru Finansas, António Freitas, Xefe Gabinete Ministru, David Aparicio Guterres, Xefe Gabinete Vise-Ministru, Alvaro Marcal, Diretór Jerál Planeamentu no Orsamentu, Jose Alexander de Carvalho, Diretór Nasionál Orsamentu, Salomão Yaquim, Diretór Nasionál Polítika Ekonomia, Epifanio Martins no Koordenadór Gabinete Apoiu Jurídiku Ministériu Finansas, Isac Menezes, Primeiru Ministru, Taur Matan Ruak, no Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus, Fidelis Manuel Leite Magalhães. (*)

 

Rate this item
(0 votes)
Last modified on Monday, 03 October 2022 19:14
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com
Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« April 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Tempo Timor Networks

Online Counter