"Agora implikasaun ida mak durante ne'e, ami haree tuir pontu de vista polítika nomós haree ba lei ou lakunas sira ne'ebé impede governu atu hala'o ezekusaun, ida mak lei Komisaun Anti Korupsaun (KAK) rasik," dehan nia iha PN, kinta (22/09).
Tanba, bainhira halo tiha aprovasaun ba medida prevensaun no kombate korupsaun iha Parlamentu Nasional, halo governu mós tauk atu halo ezekusaun, tanba kumpre ba artigu balun ne'ebe ko'alia kona-ba medida prevensaun.
"Lei prevensaun ba anti koorupsaun ne'e katak, depois de Orsamentu ne'e aprova, KAK mós ho ekipa tun kedas ho governu servisu hamutuk, entaun ida-ne'e kualkér Ministru ou kualkér ezekutivu ida, nia atu halo servisu la di'ak, tanba KAK mós mai hamutuk ona ho nia," esplika nia.
Ba kestaun ida-ne'e, hanesan ema polítiku, hanoin fali katak, bele mós halo amandamentu mós ba iha Lei KAK, nune'e bele haree katak, se impedimentu husi ezekusaun ne'ebé governu iha agora, úndus aspetu mak iha lei KAK ne'e.
Ezemplu mak hanesan foin lalais Komisaun C trata asuntu finansa públika, kuandu bolu Ministériu Turismu no Komérsiu Indústrua ho Sekretariadu Estadu Kooperativa (SEKOOP), mai halo esplikasaun katak, sira labele halo servisu, tanba KAK tun hamutuk ho sira hodi halo servsiu.
"Entaun ida-ne'e impede ona sira-nia servisu, karik hanesan umanu, ezekutivu ne'e mós dala-ruma nia lakohi foti risku ba nia-an, kuandu nia mandatu hotu, entaun nia tenke halo desizaun ida mais lentu, atu nune'e bele halo desizaun iha ninia ministériu rasik, hanesan projetu Cesta Bázika, tanba ida ne'e mak impede mós ezekusaun OJE," nia hatete.
Ba preokupasaun ne'e rasik, Bankada FRETILIN seidauk iha hanoin ruma atu aprezenta projetu ruma kona-ba halo amandamentu ba lei medida prevensaun no kombate korupsaun, tanba to'o ohin loron ezekusaun orsamentu Jeral Estadu 2022, atinje ona pursentu 36.8.
Iha ezekusaun orasmentu ne'e ki'ik, tanba konta ho aprovasaun orsamentu $1 billaun ne'ebe aloka ba fundu veteranu liuhusi dotasaun tudu governu.
Nune'e, alokasaun orsamentu ba kategória kapital dezenvolvimentu ne'e pursentu 21.4 de'it, tanba nia implementa bazeia ba prosesu naruk, tenke liuhusi tenderizasaun no ajudikasaun direta, maibé balun mos liuhusi kuotasaun tuir lei haruka. (*)
