Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Tempotimor (Dili) – Partidu Demokrátiku (PD) konsidera, átu deputadu Aliansa Mudansa ba Progresu (AMP) sira, ne'ebé ba dahituk ona kansela viajen Prezidente Repúblika ba rai liur, hanesan taka dalan ba futuru diplomasia Timor-Leste nian.

Deputadu António da Conceição hatete lia hirak ne'e, Tersa (01/10/19) iha Parlamentu Nasionál. "Ita hatene, dahituk ona Parlamentu Nasionál (PN) la autoriza Prezidente Repúblika ba halo diplomasia ho nasaun seluk, maibé ita tenke hatene katak mundu ohin loron diplomasia ne'e instrumentu ida importante tebes iha konvivensia internasionál ninian, no laiha nasaun ida ne'ebé mak moris izoladu husi rai seluk," dehan Deputadu António.

Nia afirma,  átu ne'ebé PN hola ne'e lori filafali Timor-Leste taka odamatan ba buat hotu-hotu.

"Átu polítika ne'ebé PN hola ita bele dehan hanesan forma ida ne'ebé atu lori filafali Timor-Leste  taka odamatan ba buat hotu-hotu no taka ita nia an husi ema hotu-hotu no taka ita nia odamatan ba ema seluk," António hatete.

Eis Ministru Edukasaun ne'e dehan, bainhira Timor-Leste nafatin hatudu polítika ne'ebé lori perguntas bae ma seluk, sei laiha garantia ba ema seluk hodi lori investidór mai iha Timor-Leste.

"Atu fó garantia ba ema seluk hodi lori investidór, maibé iha ita nia nasaun ne'ebé nafatin hatudu ita nia polítika ne'ebé lori perguntas ba ema seluk, entaun oinsa mak ita investe ema hodi mai no hamosu empregu ba ita nia ema," nia tenik.

Nia dehan, atu hadi'a situasaun ne'ebé hodi taka dalan ba futuru Timor-Leste nian, mak polítika na'in sira, tenke iha konxiénsia hodi halo mudansa ba átu polítika sira.

"Ita so bele rekopera filafali ita nia imajen sira ne'e di'ak, kuandu ita mós iha mudansa atetude, mudansa iha átus polítika. Maibé, bainhira átu polítika sira ne'e laiha mudansa, maka ita rasik mak izola ita nia an rasik husi konvivensia internasionál," deputadu PD ne'e afirma.

Tempotimor (Dili) – Bankada Kmanek Haburas Unidade Nasional Timor Oan (KHUNTO) iha Parlamentu Nasionál (PN) husu Governu atu hadi'a setór agrikultura. Tanba, polítika Governu nian mak atu hasai povu husi kiak no mukit.

"Obervasaun KHUNTO nian mak Timor-Leste tenke livre husi merkadoria, mal nutrisaun, livre ba importasaun ai-han liuliu ba foos, no livre ba dependensia ba produtu rai liur," deklara deputadu KHUNTO, António Verdial iha plenária PN, Segunda (30/09/19).

Verdil mós husu Governu atu hatuur baze fundamentál ne'ebé forte, hodi fó dezenvolvimentu ba setór agrikultura.

"Governu TL tenke tetu no hatuur didi'ak baze fundamentál ne'ebé forte hodi halo dezenvolvimentu ba setór agrikultura. Tanba, buat barak ne'ebé mosu iha ita nia rai ohin loron ne'e liga ba saúde, ekonomia no edukasaun. Ne'e hatudu ba ita katak dezenvolvimentu setór agrikultura importante tebes," nia afirma.

Tempotimor (Dili) – Polítika Governu daualu ne'ebé promete atu kria kampu servisu ba Timoroan 60.000 kada tinan, ne'e bosok povu.

"Polítika kria kampu servisu 60.000 ne'e bosok. Ida ne'e bosok povu. Polítika kampaíña nian. La tuir realidade no laiha kálkulu ida atu ko'alia ba ida ne'e. Tanba ne'e, ita kuandu ko'alia tenke kálkulu halo didi'ak no halo estimasaun loloos mak ko'alia  ba públiku," dehan Vise Prezidente Bankada FRETILIN iha Parlamentu Nasionál, Kuarta (25/09/19).

Nia dehan,  polítika AMP nian ne'e hato'o iha kampaíña. Maibé, atu atinje kampu servisu 60.000 nee ita bosok povu no bosok an duni. Tanba, realidade imposivel bele atinje.

Antes ne'e, Vise I Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Angelina Sarmento deklara katak, bainhira Governu la konsege atinje, di'ak liu halo mudansa ba polítika Governu nian.

"Ha'u hanoin, se Governu hanoin polítika ne'e la'ós ideál, bazeia ba promesas kampaíña eleitorál, bele revé. Ha'u hanoin la sala buat ida. Importante, mak oinsá la'o tuir nafatin programa Governu nian. Kona-ba númeru ne'e ita bele halo mudansa, bazeia ba realidade ne'ebé mak andamentu polítika ne'ebé mak ita infrenta," dehan Vise I PPN ne'e loron Tersa (17/09/19).

Tempotimor (Dili) – Ministru Reforma Lejislativa Asuntu Parlamentar (MRLAP), Fidelis Manuel Leite Magalhães hatete, ezekusaun Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan 2019 MRLAP nian, atinje ona %80.

"Ezekusaun OJE 2019 MRLAP rasik ne'e atinje ona %80, ne'ebé ezekusaun ne'e haree ba nia rítmu saudavél loos no kumpri kalendáriu ne'ebé sira ne'ebé la'o," hatete Fidelis iha Parlamentu Nasionál (PN), Tersa (24/09/19).

Nia afirma, atividade ne'ebé MRLAP halo durante ne'e mak halo esbosu lei sira no seluk tan.

"Buat ne'ebé mak MRLAP halo mak iha proposta lejislativa, bainhira diskusaun orsamentu prezensa husi MRLAP nian, kontribui ba halo programa reforma administrativa ne'e MRLAP nian. Esbosu lejislativa ne'ebé mak sei aprezenta iha Setembru, esbosu ba kuadru legais sira sei aprezenta Iha Outubru. Ne'e esforsu ida ne'ebé mak MRLAP halo," dehan Fidelis.

Nia afirma, bainhira asume pasta interinu ba MKAE no MTCI servisu mak hala'o enkontru barak hodi aumenta ezekusaun.

"Bainhira ha'u asume kargu hanesan Ministru interinu ba MKAE no MTCI atu koordena bar-barak para dudu sa'e ezekusaun, la'os ba MRLAP nian de'it. Maibé, ba mós MKAE no MTCI," dehan Fidelis

Tuir Fidelis, rítmu ezekusaun nian komesa la'o di'ak tanba balun iha de'it %30, maibé komesa iha ona mudansa. Nune'e hein katak iha tinan ne'e nia rohan, bele atinje ona %50 ba leten.

Tempotimor (Dili) – Ministru Reforma Lejislativa Asuntu Parlamentar (MRLAP), Fidelis Manuel Leite Magalhães afirma, lista membru governu pendente nain 9, mantein.

“Pozisaun husi exelénsia Primeiru Ministru mak nafatin. Laiha razaun ruma atu muda kandidatu sira. Mantein nafatin lista kandidatu. Iha tempu besik ha'u hanoin exelénsia PM sei komunika kona-ba desizaun ruma. Lala'ok saida mak hola atu solusiona situasaun ida ne'ebé adapta to'o ohin loron," resposta MRLAP ba deklarasaun bankada KHUNTO iha plenária Parlamentu Nasionál, Tersa (24/09/19).

Fidelis afirma, laiha razaun étika ka morál atu troka kandidatu membru Governu. "Laiha razaun nein étika, morál, nein legál ida atu bele troka kandidatu na'in sia. Señor Primeiru Ministru mantein nafatin lista na'in 9. Tanba, laiha razaun ka kualker razaun atu bele justifika naran kandidatu nian.  Tanba haree ba konstituisaun, leis no prinsípiu fundamentais sira," Fidelis afirma.

Ho razaun hirak ne'e, tuir MRLAP, Primeiru Ministru sei la muda naran lista membru Governu, inklui aliansa ne'ebé mak sustenta parlamentu mós Governu. Nia dehan, desizaun la muda.  Tanba desizaun halo husi konsellu diretivu nasionál.

Antes ne'e, bankada KHUNTO iha uma fukun Parlamentu Nasionál deklara ona katak sei troka membru na'in rua ne'ebé la hetan pose husi Prezidente Repúblika iha loron 22 Jullu 2018, iha Palásiu Nobre, Lahane, Dili.

"Ba ami KHUNTO, preparadu ona atu troka ami nia ema na'in rua ne'e. Tanba ne'e liuhusi ha'u nia intervensaun ne'e, média sira mós rona hotu, ami prepara ona ami nia ema, karik PLP no CNRT prepara ona. Tanba, bainhira pedidu PR nian mai atu husu konfiansa ba rai liur ne'e nunka mais akontese, to'o mandatu tinan lima ne'e hotu mós Prezidente Repúblika la sai ba liur," deklara deputadu bankada KHUNTO, Olinda Guterres iha Plenária PN, Tersa (24/09/19).

Tempotimor (Dili) – Partidu Kmanek Haburas Unidade Nasionál Timor Oan (KHUNTO) iha plenária, husu ho aberta ba bankada Partidu Libertasaun Popular (PLP) no Kongresu Nasionál Rekonstrusaun Timorense (CNRT), atu troka Membru Governu (MG) sira ne'ebé la hetan pose husi Prezidente Repúblika.

"Kona-ba membru na'in sia ne'ebé mak sei pendente hela, husu ba kolega Partidu CNRT no PLP karik bele troka took ita nia ema balun, ne'ebé mak Prezidente Repúblika lakohi fó pose ne'e. Bele karik, troka took ita nia ema na'in sia ne'ebé mak pendente hela," dehan deputada Olinda Guterres iha plenária Parlamentu Nasional, Tersa (24/09/19).

Nia dehan, KHUNTO rasik prepara ona ema na'in rua hodi troka KHUNTO nia ema ne'ebé la hetan pose husi Prezidente Repúblika.

"Ba ami Partidu KHUNTO, ha'u rasik prepara ona ema na'in rua atu troka António Verdial no Tuken. Se na'in sia ne'e mak la hetan pose nafatin, mak exelénsia Prezidente Repúblika nia pedidu mai Parlamentu Nasionál atu ba rai liur ne'e defisíl teb-tebes," dehan Olinda.

Tempotimor (Dili) – Bankada Congresu Nasionál Rekonstrusaun Timorense (CNRT) iha Parlamentu Nasionál (PN), dúvida ho desizaun Prezidente Repúblika nian. Tanba, bainhira Bankada FRETILIN iha PN vota kontra ba projeitu ruma, PR a favor ba desizaun FRETILIN.

"Pozisaun CNRT nian ne'ebé la fó Prezidente Repúblika ba partisipa Asembleia Jerál ONU mak bankada CNRT hakarak hateten katak, vingansa polítika nia huun loloos mak partidu Fretilin, no PR tenta husik membru oitavu Governu indijitadu laiha solusaun no la serteza," deklara deputadu Bankada CNRT, Gabriel Soares iha plenária, Tersa (24/09/19).

Nia dehan, Prezidente Repúblika rejeita fó pose ba membru Governu, hatudu katak Señor Prezidente Repúblika lakohi kumpri Konstituisaun RDTL no husik Governu la kompleitu to'o agora.

“Ami konsiente no la'ós novidade ho átu PR nian. Iha tinan rua ikus ne'e, maluk opozisaun vota kontra projetu de leis ruma, desizaun ikus PR nian a favór ba maluk opozisaun sira nian. Maski  projetu vota a favór maioria, iha plenária PN," Gabriel afirma.

Buat hirak ne'e, nia esplika akontese tanba Prezidente Repúblika la hatudu onestidade. “La kumpri Konstituisaun RDTL hodi la fó pose ba membru Governu sira. Tanba ne'e, CNRT sei ejize ba PR atu kumpri desizaun povu nian”.

Hatán ba deklarasaun Bankada CNRT ne'e, Xefi Bankada FRETILIN, deputadu Aniceto Guterres katak, membru Governu na'in sia ne'ebé PR la fó pose, bele lori ba tribunál.

"Dehan PR kontra Konstituisaun RDTL hodi la fó pose ba membru na'in sia ne'e, bele lori ba tribunal. PR viola ka la viola," dehan Aniceito.

Iha fatin hanesan deputadu bankada PLP, Sabino Soares 'Guntur' katak, presiza klarifika ba públiku karik Prezidente Repúblika mak foti pozisaun hotu hodi halo julgamentu ba ema na'in sia ka oinsá.

Tuir publikasaun iha CNRT Midia Center bolu sarani Prezidente da Republika, Dr. Francisco Guterres Lu-Olo nu'udar 'BONEKA' ba Sekretariu Jeral FRETILIN, Dr. Mari Alkatiri. 

"Dr. MA (Mari Alkatiri) ezije dialogu hafoin F2000 lakon iha elisaun Antisipada ne'ebe nia nu'udar poder informal maka volante ninia boneka Dr. Francisco Guterres hodi deside EA ne'e!' Publika iha CNRT MC.

Tempotimor.com koko konfirma ho parte Prezidensia da Republika maibe rejeita atu fo komentariu kona ba CNRT MC nia sarani Prezidente Lu Olo hanesan BONEKA.

Tempotimor (Dili) – Pedidu Prezidente Repúblika atu desloka ba Novaiorke, fulan liubá, hetan blokeia husi bankada Governu iha Parlamentu Nasionál (PN). Iha semana liubá, Prezidente Repúblika hatama tan pedidu foun atu desloka ba estranjeiru.

Vise II Prezidente Parlamentu Nasionál (VPPN), Luis Roberto rekoñese kona-ba pedidu ne'e. Nia dehan, pedidu ne'e tama tiha ona iha PN atu husu autorizasaun ba exelénsia Prezidente Repúblika desloka ba Indonézia no Japaun.     

"Sim, pedidu husi exelénsia Prezidente Repúblika nian mai iha Parlamentu Nasionál para fó autorizasaun ba señor Prezidente Repúblika ba iha nasaun Indonézia no Japaun. Ida ne'e, orsida plenária mak sei deside," dehan Vise Prezidente Parlamentu Nasionál, Luis Roberto iha PN, Segunda (23/09/19).

Tuir deputadu bankada KHUNTO ne'e, pedidu foun ne'e sei ajenda. Plenária mak sei deside. Tanba plenária mak aas liu. Tan ne'e, nia dehan, atu autoriza ka lae so plenária mak foti desizaun.

"Maske iha orgaun balun no ema hotu fó hanoin ba Parlamentu Nasionál para fó autorizasaun ba ita nia nai Prezidente Repúblika para halo nia viajen ba estranjeiru, maibé filafali ba plenária. Kuandu bazeia ba Artigu 80 Konstituisaun RDTL, plenária maioria la autoriza, entaun ida ne'e mós Konstituisaun mak haruka. Maibé, karta PR nia sei lori ba iha plenária para hanoin lisuk," dehan Luis Roberto.

Alende ne'e, Parlamentu Nasional (PN) halo ona kanselamentu ba viajem PR nian ne'e hamutuk dala lima tuituir malu. Nune'e, pedidu viajen PR nian to'o de'it PN.

Tempotimor (Dili) – Orsamentu Privativa (OP) Parlamentu Nasionál hetan ona aprovasaun ho rezultadu a favor 34, kontra 11 no abstensaun 5 iha dezisaun finál global. OP ba tinan 2020 ne'e, aprova ho montante millaun $16.486,896.

“Ha'u vota kontra ho sentidu responsabilidade. Governu fó envelope fiskál millaun $14, labele halo fali ba millaun $16,” afirma deputadu Antoninho Bianco, Kuarta (18/09/19) iha Parlamentu Nasionál depois plenaria.

Nia dehan, ida ne'e indisiplinadu. “Tanba, envelope fiskál Governu ne'e tuir loloos prevalese imi,” Bianco kestiona.

Husi bankada hanesan ho deputadu Bianco, deputadu José Soares deside vota abstensaun. Nia dehan, razaun vota abstensaun tanba presiza hadi'a. “Governu fó osan millaun $14, to'o iha Parlamentu Nasionál sa'e ba millaun $16. Ida ne'e, presiza hadi'a,” José esplika.

Tuir Prezidente Parlamentu Nasionál, Arão Noé de Jesus Amarál hatete, orsamentu totál ba Parlamentu Nasionál hamutuk millaun $16.486.896 ho nia diskrisaun fahe ba kategória lima: Saláriu  Vensimentu $5.945.229, Bens Servisu $8.271.276, Kapitál Menór $1.16,391, Kapitál  Dezenvolvimentu 80 mil no transferensia públika $1.174 mil.

Iha fatin hanesan, deputadu Luis Roberto haktuir ho orsamentu ne'ebé aprova ona hodi bele fasilita deputadu nain 65, inklui mós funsionáriu Parlamentu Nasionál sira.

"Bankada KHUNTO vota a favor ba Orsamentu Privativa Parlamentu Nasionál, hodi bele fasilita deputadu no funsionáriu inklui tékniku sira hotu hodi dezenvolve orgaun soberanu ne'e ba futuru," Luis dehan.

Rezultadu aprovasaun ba votasaun finál globál ne'e mak; afavor 34, kontra 11 no abstensaun 5.

Antes ne'e, Parlamentu Nasionál iha loron hirak liubá aprova iha debate jeneralidade Orsamentu Privativa ba Parlamentu Nasional hamutuk millaun $ 17.9. Maibé, iha finál global, PN aprova de'it millaun $16 resin.

Tempotimor (Dili) – Parlamentu Nasionál (PN), Tersa (17/09/19) aprova iha faze jeneralidade ba Orsamentu Privativa ba Parlamentu Nasionál ho montante tokon US$ 17.9 ba tinan 2020.

Iha debate jeneralidade ba Orsamentu Privativa ne'e, Prezidente Parlamentu Nasionál, Arão Noe de Jesus da Costa Amaral katak, planu inisiál ne'ebé mai husi komisoens sira hotu, submete mai Konsellu Administrasaun PN kuaze tokon ruanulu resin.

"Osan ne'ebé mak submete mai ne'e, kuaze Millioens US$ 20 resin. Ne'ebé, ami konsege lori to'o mai iha Konsellu Administrasaun PN nian, depois konsege halo diskusaun no reduz. Ikus mai hetan millioens US$ 17,9 ba planu orsamentu ne'ebé mak aprezenta iha plenaria hodi debate," dehan Arão Noe iha PN, Tersa (17/09/19).

Husi totál orsamentu ne'ebé PN iha, konsege hetan ona aprovasaun iha faze jeneralidade ba projeitu rezolusaun PN numeru 35/V (II), husi deputadu 51 ho votus a favor 35, abstensun 12 no kontra 4.

Page 6 of 8
Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« March 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Tempo Timor Networks

Online Counter