Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Tempotimor (Dili) – Observadór polítika husi Universidade Dili lamenta tebes ho átu Parlamentu Nasionál nian ne'ebé kontinua kansela viajen Prezidente Repúblika (PR) nian ne'ebé atu ba Nova Iorke, partisipa Asembleia Jerál ONU.

"Ita agora ne'e interdependensia hela, katak iha orgaun ida ho orgaun seluk laiha komunikasaun ne'ebé di'ak ba malu," dehan observadór polítika Francisco Mausoro iha kampus UNDIL, Tersa  (17/09/19).

Tuir Mausoro, átu ne'ebé mak Parlamentu Nasionál hatudu ne'e ladi'ak. "Átu ne'ebe mak Parlamentu Nasionál halo ne'e la di'ak. Tanba laiha interese ba povu. Tanba ne'e, tenke iha interese ba povu hodi rezolve problema ne'ebé mak kro'at iha povu nia moris. Ita presiza hatudu lisaun ne'ebé di'ak ba ita nia povu," Francisco afirma.

Nia akresenta, atu halakon átu hirak ne'e, Prezidente Repúblika tenke fó  posse ba membru Governu ne'ebé kontinua pendente.

Parlamentu Nasionál, kansela viajem PR nian ba Nova Iorke iha Segunda (16/09/19), liuhusi rezultdu votasaun a favor 20 kontra 27 no abstensun ida.

Tempotimor (Dili) – Parlamentu Nasionál (PN), Tersa (17/09/19) aprova iha faze jeneralidade ba Orsamentu Privativa ba Parlamentu Nasionál ho montante tokon US$ 17.9 ba tinan 2020.

Iha debate jeneralidade ba Orsamentu Privativa ne'e, Prezidente Parlamentu Nasionál, Arão Noe de Jesus da Costa Amaral katak, planu inisiál ne'ebé mai husi komisoens sira hotu, submete mai Konsellu Administrasaun PN kuaze tokon ruanulu resin.

"Osan ne'ebé mak submete mai ne'e, kuaze Millioens US$ 20 resin. Ne'ebé, ami konsege lori to'o mai iha Konsellu Administrasaun PN nian, depois konsege halo diskusaun no reduz. Ikus mai hetan millioens US$ 17,9 ba planu orsamentu ne'ebé mak aprezenta iha plenaria hodi debate," dehan Arão Noe iha PN, Tersa (17/09/19).

Husi totál orsamentu ne'ebé PN iha, konsege hetan ona aprovasaun iha faze jeneralidade ba projeitu rezolusaun PN numeru 35/V (II), husi deputadu 51 ho votus a favor 35, abstensun 12 no kontra 4.

Tempotimor (Dili) – Vise I Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Angelina Sarmento katak, polítika Aliansa Mudansa ba Progressu (AMP) nian, kona-ba reduz dezempregu hodi kria kampu servisu ba Timoroan 60.000 kada tinan mak la konsege, Governu bele revè.

"Governu presiza halo ezersisiu para haree filafali sira nian previzaun kona-ba 60.000 kampu servisu kada tinan ne'e ideál ka lae? Se prosesu polítika ne'e la'o, ita haree katak iha impedimentu espetativa ne'ebé mak iha, liuhusi ita nia promesas sira ne'ebé hato'o iha kampañia eleitorál," dehan Maria Angelina iha PN, Tersa (17/09/19).

Nia dehan, Governu bele revè fali nia polítika ne'e bainhira imposivel atinje. "Governu la sala revè fali nia polítika ida ne'e. Katak, imposivel atu alkansa 60.000 kampu servisu kada tinan. Ho razaun mak ministru kompetente seidauk iha fatin. Entaun, sira labele ezekuta tanba iha lei organika Governu fó limitasaun ba ministru, hodi ezekuta husi millioens ida to'o millioens lima," Maria Angelina esplika.

Nia afirma, bainhira Governu hanoin politika 60.000 ne'e la ideal bele revè. "Ha'u hanoin, se Governu hanoin polítika ne'e la'ós ideal, bazeia ba promesas kampañia eleitorál bele revè. Ha'u hanoin la sala buat ida. Importante mak oinsá la'o tuir nafatin programa Governu nian. Kona-ba númeru ne'e ita bele halo mudansa, bazeia ba realidade ne'ebé mak andamentu polítika ne'ebé mak ita infrenta," dehan Vise I PPN ne'e.

AMP Blokea Viajen PR  

September 16, 2019

Tempotimor (Dili) – Ohin, Segunda (16/09/19) deputadu sira husi bankada Governu iha Parlamentu Nasionál (PN), blokeia viajen Prezidente Repúblika (PR).

Proposta kona-ba viajen PR ba partisipa Asembleia Jerál UNO iha Nova Iorke, la pasa ho rezultadu 27 vota kontra, 20 a favor ho 1 abstein. Ho ida ne'e, proposta la liu, no dala ida tan PR labele halo viajen ba rai liur.

Vise II Prezidente Parlamentu Nasionál, Luis Roberto da Silva hatete, AMP vota kontra tanba Prezidente Repúblika seidauk rezolve impase polítika iha rai laran.

Iha Jullu 2018, bainhira Primeiru Ministru VIII Governu Konstitusionál, aprezenta lista naran nain sia (9) nu'udar kandidatu membru Governu sira, Prezidente Repúblika (PR) Francisco Guterres Lú Olo hanesan mós Prezidente FRETILIN rejeita, sem esplikasaun klaru kona-ba kandidatu nain sia (9) ne'e.

Deputadu AMP hatudu sira-nia kbiit, hodi vota kontra viajen PR hodi ba partisipa Asembleia Jerál UNO iha Nova Iorke. Ho ida ne'e, ba dala barak ona proposta viajen PR nian ba rai liur labele realiza, tanba to'o de'it iha Parlamentu Nasionál.

Tempotimor (Dili) – Forum ONG Timor-Leste (FONGTIL) konsidera Membru Governu (MG) ne'ebé to'o oras ne'e seidauk kompleitu sei la afeta ba ezekusaun Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2020. Tanba la'ós ministru mak jere, maibé ekipa téknika sira.

"Estrutura hanesan iha Timor ne'e, la presiza membru Governu liu 30 ba leten. Maibé, ita nia kondisaun mak ne'e. Ita iha problema rekursu umanu,” dehan Diretór Ezekutivu FOGNTIL, Daniel Soares do Carmo iha Balide, Tersa (10/09/19).

Iha fatin hanesan, Program Manajer ASIA Justice And Right (AJAR), Inocencio Xavier katak, membru Governu ne'ebé inkompleitu ne'e presiza polítika ida servisu hamutuk hodi modifika estrutur

"Presiza servisu hamutuk, hodi modifika estrutura ida boot ba estrutura ida kiik. Harii mak ministru koordenador depois divizaun téknika mak halo barak. Tanba, Ministru barak tékniku mos barak liu, gasta osan boot. Entaun, ita hasa'e koñesimentu ba diretór sira liuliu ba téknika implementadór sira, tanba ita presiza implemetadór la'ós desizór," dehan Inocencio.

Tempotimor (Díli) – Komisaun Permanente iha Parlamentu Nasionál (KPPN), Segunda (09/09/19) fó votus pezar ba saudozu Lucas da Costa ‘Rama Metan’ ne'ebé hakotu nia-iis iha Hospitál Nasionál Guido Valadares (HNGV), Kinta (05/09/19) dader semana liubá.

Votus pezar ba saudozu Lucas da Costa ‘Rama Metan’ ne'e, a favor 19 kontra no abstensaun zero.

Tuir informasaun ne'ebé  www.tempotimor.com asesu katak, Parlamentu Nasionál sei presta omenajem ikus ba saudozu Lucas da Costa ‘Rama Metan’ iha Parlamentu Nasionál ohin lokraik tuku 02.50 iha salaun plenaria Parlamentu Nasionál.

Tempotimor (Díli) – I Viseprezidente Parlamentu Nasionál (VPPN), Maria Angelina Sarmento husu Prezidente Repúblika (PR), atu labele halimar iha polítika.

Ezijensia ne'e, VPPN hato'o relasiona ho situasaun membru VIII Governu ne'ebé kontinua inkompletu.

"Koligasaun Aliansa Mudansa ba Progresu (AMP) nia pozisaun mak mantein ho lista ne'ebé aprezenta ona ne'e. Maibé, Prezidente Repúblika mak tenke  invoka razaun ida forte, tanba saida mak impede lista pendente,” hatete Maria Angelina ba jornalista, Segunda (09/09/19) iha Parlamentu Nasionál.

Nia dehan, ema hotu akompaña bainhira Tribunál Rekursu rasik hasai ona sertidaun katak individu sira ne'ebé kandidatu an ba membru Governu, la kompete krime kontra estadu.

Konstituisaun, tuir Maria Angelina preve bainhira desizaun tribunál seidauk fó sai, laiha ema ida mak bele julga ema seluk tuir interese.

"Ita nia konstituisaun RDTL mós rekoñese prejunsaun inosensia. Kuandu seidauk iha desizaun finál husi tribunál, ema sira ne'e sei inosente. Ida ne'e mak PR presiza tetu. Labele halimar iha polítika de'it, maibé presiza mós ema hira ne'e nia dignidade, perante ba públiku. Tanba ne'e, hanesan sansaun ida ona ba ema sira ne'e dehan katak ema sira ne'e kriminozu," tenik Maria.

VPPN ne'e mós dehan, bainhira tribunál seidauk fó sai desizaun, laiha forsa polítika ida ne'ebé foti tribunál nia fatin hodi julga ema.

Tempotimor (Díli) – Deputadu sira iha Parlamentu Nasionál, Tersa (04/09/19) hetan brifing husi ekipa Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasun (MNEK) ba ASEAN, hodi nune'e Parlamentu Nasionál ho Governu bele fó informasaun hanesan, ba ekipa avaliasaun husi ASEAN.
Tempotimor (Díli) – Partidu Demokrátika (PD) konkorda bainhira Partidu FRETILIN ne'ebé  lori relatoriu Komisaun Inkeritu Parlamentar (KIP) ba Ministériu Públiku (MP) hodi halo investigasaun ba projeitu 143.
 
"Sidadaun hotu-hotu iha direitu, inklui bankada FRETILIN mós iha direitu katak, kuandu sira sente buat ruma presiza verifika husi autoridade judisiariu sira. Sente katak ida ne'e iha ligasaun ho Korrupsaun, Koluzaun no Nepotizmu (KKN), lori ba keixa depois mak tribunál no Ministériu Públiku halo investigasaun ne'e loos ka lae," dehan Deputadu Adriano do Nascimento iha Parlamentu Nasionál, Segunda (02/09/19).
 
Deputadu ne'e afirma, ema hotu labele julga katak relatoriu Komisaun Inkeritu Parlamentar (KIP) nian loos ka sala, maibé tribunál.
 
"Ita labele hatene sala ka loos. Maibé, tribunál mak tenke deside. Ida ne'e, asaun di'ak para hatudu ba públiku katak buat hotu-hotu tenke liuhosi dalan legál. Ita labele du’un ema de'it. Ita mós labele dehan ita loos de'it, ne'ebé se haruka ba investigasaun ita hein Prokuradór  Jerál Repúblika (PJR) halo investigasaun," tenik Adriano
 
Nia dehan, hanesan membru KIP presiza iha esplikasaun husi autoridade judisiariu sira ba asuntu balun.
 
"Ami hanesan membru Komisaun Inkeritu Parlamentar ne'e sente iha buat balun ne'ebé  mak presiza klarifika husi autór judisiariu sira, se FRETILIN hatama ona, ita agradese tanba FRETILIN hakarak hatene lia loos," nia komenta.
 
Tuir Adriano katak, husi projetu 143 ne'e kuaze 90 resin mak hanesan projetu emerjensia, maski projetu sira ne'e nia karater la'ós emerjensia nian.
Tempotimor (Dili) – Partidu Dermokrátika iha Parlamentu Nasionál husu Governu no Estadu atu dignifika povu Timor-Leste nia sakrifísiu iha loron Konsulta Populár ne’ebé sei selebra ba dala ruanolu.
 
“Povu Timor-Leste atu selebra loron 30 Agostu, tinan ruanolu referendu iha Timor-Leste. Ita hotu sei hanoin ho neon fresku referendum ne’e nia objetivu no oinsa mak ita realiza referendum,” hatete Prezidente Bankada Demokrátika, António da Conceição, Tersa (13/08/2019) iha Parlamentu Nasionál. 
 
Tuir Antonio, iha momentu ne'ebá, iha duni opsaun ne’ebé Timoroan sira hili liuhosi dalan Unidade Nasionál no mobiliza povu hodi fó desizaun polítika, hodi hasai duni povu husi okupasaun militár Indonézia nian. Deputadu ne’e mós afirma, TL hetan nia ukun rasik an, tanba povu nia kontribuisaun no vontade boot.
 
“Ita konsege independensia, tanba vontade povu nian. Bankada PD iha uma fukun ida ne’e, husu atu polítika sira dignifika povu nia sakrifísiu hodi hala’o selebrasaun ida ne’e, la'ós de’it serimoniá komemorativa. Maibé, sai eventu ida atu dignifika povu nia determinasaun, eroi no mártires sira nia luta no sakrifísiu hodi fó sentidu kle'an ba ukun rasik an nian, ne'ebé ema hotu inspira dezenvolvimentu,” tenik António.
Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« March 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Tempo Timor Networks

Online Counter