Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Tempotimor (Dili) – Membru Corpu Seguransa Pesoál (CSP) hamutuk ho Seguransa Sivíl iha Parlamentu Nasionál, prende sidadaun ho inisiál BSM ne'ebé lori tua tama iha areadora Parlamentu Nasionál  (PN), Segunda (25/10/19) maizumenus tuku 10.43 OTL.

"Regras PN nian komesa uluk kedas implementa. Regras ne'e permantente. Nune'e, ba sidadaun se de'it atu asesu iha PN, tenke iha pasa revista nomós hatudu ID card, inklui karreta privadu mós hetan autorizasaun mak bele tama iha PN," afirma membru Corpu Seguransa Pesoál (CSP) iha PN, Inspetór Polísia, Alexandrinho da Costa, Segunda (28/10/19).

Nia dehan, orgaun estadu ne'e importante. Tanba ne'e, sidadaun hotu-hotu tenke kumpri regras ne'ebé estabelese.

"Ohin ema ida mai husi munísipiu ne'ebé ami mós lahatene. Maibé, nia tama mai ho pasta. Entaun, iha ninia pasta laran ne'e iha serveja lata no butir. Ita ladún kontente ho atetude sidadaun hanesan ne'e. Tanba, PN ne'e la autoriza sasan hanesan ne'e bele tama iha PN," nia akresenta.

Tuir Alexandrinho, BSM dehan nia atu ba Komisaun C. Maibé, seguransa nia kompeténsia mak prende no haruka ba parte kompetente halo investigasaun.

"Atu ba ne'ebé de'it. Parte seguransa PN iha kompeténsia atu prende sasán ne'ebé proibisaun atu tama iha areadores PN no entrega ba Polísia Nasionál  Sientífika Investigasaun Kriminál  (PNSIK) hodi halo prosesu investigasaun," nia dehan.

Pesoál seguransa ne'e afirma, hahalok hanesan ne'e la'ós foin mak akontese. Nia dehan, tinan kotuk liubá, parte seguransa PN prende sasán sira ne'ebé proibisaun lori tama iha areadores PN.

Jornalista la konsege halo intervista ho BSM. Tanba, BSM iha ona karreta PNTL eskuadra Munísipiu Dili nian, hodi lori BSM ba submete prosesu investigasaun iha PNSIK.

Tempotimor (Dili) – Tan transporte limitadu, difikulta Sekretáriu Estadu Protesaun Sivíl (SEPS) hodi bele fó apoiu emerjensia ba komunidade 700 resin, ne'ebé sai vitima ba inséndiu ne'ebé akontese kuaze iha territóriu tomak, inklui RAEOA.

SEPS hatete, tempu udan besik ona, apoiu emerjensia SEPS halo daudauk ona. Maski, iha fatin balun seidauk bele fó apoiu tanbá dadus no tanbá problema transporte atu tula sasán.

"Karreta aluga ne'e limitadu. Tula tiha sasán balun ba fatin akontesementu, karreta tenke filafali mai Dili, para tula fali sasán ba fatin seluk. Maibé, kona-ba emerjensia nian ita prepara. So ita preokupa kuandu tinan 2020, stock bele laiha. Ida ne'e ita atu fó apoiu emerjensia mak difisil uitoan," nia esplika.

Alende ne'e, tuir SEPS iha loron 25 Outubru liubá, katuas ida iha Same mate tanbá nia sunu nia to'os, iha tempu anin bo'ot huu no atraves ba katuas ne'e mos mate. Iha foho Matebian iha uma lisan 14 mak ahi han inklui uma komunidade nain 5.

SEPS halo ona koordenasaun ho PNTL atu bele halo investigasaun kle'an hodi hatene motivu husi sunu rai ne'e rasik.

Prevensaun seluk, tuir SEPD mak halo ona enkontru ho pontu vokál sira iha ministériu no munisípiu  hotu, para bele koordena ho administradór, xefe suku no xefe aldeia sira, hodi alerta ba povu kona-ba inséndiu ne'ebé akontese iha sira nia área.

Tempotimor (Dili) – Sekretáriu Estadu Juventude no Desportu (SEJD), Nelio Isaac Sarmento hatete, konfrontus entre joven iha Kapitál Dili, ikus-ikus ne'e tan de'it ódiu malu no egoista atu rezolve problema. To'o ikus lakon futuru.

Nia dehan, kuandu problema individu ne'ebé akontese bei-beik iha suku ka bairru laran, ne'e responsabilidade pesoál hodi ba hatán nu'udar kriminál.

"Servisu Komisaun Reguladór Arte Marsiais (KRAM), oras ne'e la'o hela iha munisípiu atu sosializa lei no fó hanoin ba joven sira atu hadook-an husi violensia i ko'alia mós kona-ba kondisoes sira ne'ebé  agora Governu kria, para joven sira bele asesu," informa SEJD, iha Palásiu Governu, Sesta (25/10/19).

Iha sorin seluk, nu'udar Prezidente KRAM, Nelio husu ba joven sira atu hakmatek. Ho ida ne'e, nia dehan, Governu bele kria kondisaun di'ak para joven sira bele aproveita oportunidade.

“Se lakohi hadomi futuru, envolve an iha violensia. Ida ne'e, responsabiliza pesoál ba ninia aktu,” nia hatete.

Nelio afirma, kestaun hotu-hotu akontese tanba sedauk simu malu ho di'ak, hanesan timoroan. Joven sira sei rai ódiu ba malu, hodi kria konflitu.

“Ikus mai, halo inan ho aman sira terus no estadu mós preokupa. Tanba, estadu nia responsabilidade atu haree ba seguransa iha área hotu-hotu atu di'ak,” nia esplika.

Tempotimor (Dili)-Ministru Defeza no Seguransa (MDS) Fiomeno Paixão de Jesus hato’o tan kritika ba membru Polisia Nasionál Timor Leste relasiona ho situasaun seguransa ne’ebé kontinua la estavel.

Tempotimor (Dili) – Komandante Operasaun Nasionál PNTL, Superintendente Xefe Pedro Belo katak iha tempu besik Komandu Unidade Polísia Fronteira (UPF) hamutuk ho Komandante PNTL Munisípiu Bobonaro, sei aprezenta kazu atribuitu eis organizasaun PSHT nian ne'ebé rekolla iha Alfandega, Kinta (17/10/19) horseik.

"Oras ne'e dadaun investigasaun la'o hela, la kleur tan Komandu UPF hamutuk ho Komandu PNTL Munisípiu Bobonaro, sei aprezenta kazu ne'e ba Ministériu Públiku (MP). Tanba sasán  sira ne'e mai, no kartaun sira ne'e hotu iha naran no fotográfia kompleitu. Entaun fasil para ita buka tuir ema," afirma Pedro Belo iha Kuartél Jerál PNTL, Kaikoli, Dili, Sesta (18/10/19).

Nia afirma, membru eis organizasaun PSHT ne'ebé naran iha no fotográfia ne'e balun iha Dili no balun iha munisípiu.

Alende ne'e, nia mós esplika ba kestaun ne'ebé hetan prende ne'e hatudu katak, joven sira hahú uza ona bandeira nasaun seluk.

"Modus sira ne'e, agora sira uza ona bandeira nasaun seluk nian. Entaun iha interpretasaun ida ne'ebé ladi'ak. Tanba ne'e, presiza parte hotu-hotu haree ida ne'e. Servisu hamutuk para oinsá ita hamutuk kombate krime organizadu sira ne'e," dehan Pedro.

Komandante ne'e akresenta, bainhira husik grupu organizadu sira ne'e, mak tinan ba tinan sira sei halo buat ne'ebé ladi'ak no bele hanoin aat ba estabilidade nasionál.

Tempotimor (Dili) – Pasa revista ne'ebé Unidade Polísia Fronteira (UPF) hamutuk ho Polisia Militár (PM) no Alfandega hala'o, Kinta (17/10/19) maizumenus tuku 2.30 OTL, konsege prende atribuitu eis organizasaun PSHT, ne'ebé tama mai rai laran, liuhosi Fronteira Batugede, Munisípiu Bobonaro.

"Komandu hakarak fó sai rezultadu pasa revista, kooperasaun koordenada entre komandu UPF, Polísia Militár no alfandega,” informa Komandante Operasaun Nasionál PNTL, Superintendente Xefi Pedro Belo iha Kuartél Jerál PNTL, Kaikoli Dili, Sesta (18/10/19).

Tuir Pedro, iha loron Kinta 17 Outubru 2019, maizumenus tuku 2.30 OTL, UPF hamutuk ho Polísia  Militár, deskonfia paket foun ne'ebé tama liuhosi área Alfandega nia fatin halo pasa revista. Tanba sasán ne'e deskonfia, entaun membru UPF no Polísia Militár haruka sobu no hetan kartaun identidade, nomós fardamentu eis organizasaun PSHT mak iha laran.

Pedro dehan, atribuitu ne'ebé hetan prende ne'e, laiha identidade klaru husi ema ne'ebé simu no ema ne'ebé haruka mai Timor-Leste.

"Pakote ne'ebé tama mai liuhosi travel Paradise ne'e, laiha identidade no laiha ema mak atu simu. La klaru. Hakerek de'it númeru no naran inisiál. Naran ema ne'ebé haruka mai mós laiha," esplika Pedro.

Nia afirma, atribuitu ne'ebé parte seguransa prende mak hanesan fardamentu, kartaun membru PSHT no seluk tan.

"Evidénsia sira ne'ebé mak ekipa koordenada prende mak hanesan, fardamentu hamutuk 53, kaos hamutuk 23 nomós iha sintu boot no sintu kiik, no haree mós back jardim identidade ne'ebé mak ita hetan hamutuk 29, maibé kestaun ida ne'e hatudu momoos katak eis organizasaun PSHT iha ligasaun metin ho Indonézia, tanba uza sigla bandeira Merah Putih, ne'ebé mak ho klaru bandeira Merah Putih," Pedro afirma.

Eis Komandante PNTL Munisípiu Dili ne'e subliña, modus ne'ebé eis organizasaun PSHT iha mak modus krime organizadu.

"Tanba ne'e, modus ne'ebé mak dadaun ne'e sira uza, modus krime organizadu nian, tanba ita hotu akompaña, ita hotu hatene katak iha krime organizadu ne'ebé mak liuliu droga, ne'ebé lori pakote, sasan sira ne'e ba iha rai ne'ebé de'it, sira la uza sira nia naran, la uza sira nia hela fatin no seluk tan. Dadaun ne'e ita hotu hatene, eis organizasaun sira ne'ebé mak estadu taka tiha ona, sira uza sira nia modus hanesan ho modus ne'ebé mak durante ne'e sira uza," nia esplika

Nia parte husu ba komunidade sira atu toma atensaun ba grupu hirak ne'e. Tanba, bele kria instabilidade.

"Tanba ne'e mak hodi Komandu Jerál nia naran, husu ba komunidade hotu hodi fó atensaun maka'as ba grupu organizadu sira ne'e. Tanba, grupu organizadu ida ne'e bele estraga estabilidade nasionál. Tanba ligasaun ne'ebé sira halo ho parte Indonézia ninian. Sira uza bandeira Merah Putih para mai no daudaun ne'e sira halo ona sira nia rede iha Timor laran tomak," Pedro subliña.

Tempotimor (Dili) – Diretór Estabelesimentu Prisionál Becora, João Domingos hatete nia parte sei halo ezame médiku ba arguido CdJ, ne'ebé iha Segunda (14/10/19) lokraik halo asaun tentativa atu xoke aviaun Sriwijaya Air ho ninia motor Honda Revo, iha Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato, Comoro, Dili.

João Domingos hatete, parte prizaun simu ona suspeitu ne’e bazeia ba mandado hosi Tribunál. Suspeitu CdJ tama ona iha prizaun Becora iha Kuarta, 16 Outubro 2019 tuku 06.00 loraik.

“Komentariu iha públiku katak suspeitu ne’e sofre moras mentál. Maibé, iha parte prizaun seidauk hatene kona-ba nia moras mentál ka lae. Tanba, tenke iha ezame médiku ida mak foin bele hatene loloos,” hatete João Domingos ba tempotimor.com iha Prizaun Becora, Kinta (17/10/19).

Ho kestaun ne’e, tuir João, ohin sira hahú halo ona asesmentu kona-ba suspeitu ne’e nia kondisaun saúde.

“Depois asesmentu finál mak ita hatene nia moras mentál duni ka lae. Karik, nia moras mentál duni mak entrega ba doutor psikiatria hodi halo tratamentu kona-ba moras mentál,” João esplika.

Mandatu hosi Tribunál, suspeitu CdJ aplika prizaun preventiva. Antes ne’e, suspeitu CdJ nia familia tomak deklara, suspeitu ne’e koñesidu nu’udar lanu-teen ida. Tanba nia sempre hemu tua.

Entretantu, primeiru interogatóriu ne’ebé hala’o iha Kuarta (16/10), estatutu suspeitu CdJ ne’e nakfilak ona ba arguido. Tribunál Munisipál Dili mós aplika ona medida koasaun prizaun preventiva.

Maibé, defeza arguido nian, Defensor Públiku Sebastião Amado konsidera desizaun Tribunál ne’e la justu. Tanba, tuir Sebastião, fallansu ne’e iha ekipa seguransa Aeroportu Comoro.

Iha primeiru interrogatóriu ne’e, Ministériu Públiku promove arguido ho prátika krime tama iha fatin seluk ne’ebé taka ba públiku no atentadu ba seguransa no transporte ne’ebé previstu iha artigu 186, 210, Kódigu Penál Timor-Leste.

Maibé, husi parte defeza preokupa ho arguido nia kondisaun saúde ho razaun durante audiénsia primeiru interogatóriu, arguido deklara katak Maromak mak haruka nia halo asaun ne’e.

“Arguido nia kondisaun mentál ladún di’ak no nia hatán arbiru de’it. Nia dehan tama iha aeroportu ne’e Maromak mak haruka. Signifika ema ne’e ladún normál,” esplika defensor Sebastião.

Tempotimor (Dili) – Sidadaun estranjeiru ida hosi nasaun Mali ho naran Ahmed Suiman (27), kuaze fulan 5 ona sulan iha Sentru Resepsaun Azilu (SRA) iha Aeroportu Internasionál Prezidente Nicolau Lobato, Comoro, Dili tanba tama mai Timor-Leste ilegál.

Ba tempotimor.com, Ahmed konta tuir inisiu nia mai liuhosi territóriu Indonezia, liubá Kupang (NTT) mak tama mai Timor-Leste liuhosi fronteira rai maran, Postu Batugade, Munisípiu Bobonaro.

“Ha’u mai to’o Kupang mak rona nasaun Timor-Leste nia naran. Ha’u buka konsuladu Timor-Leste nian iha Kupang hodi husu atu taka vistu. Maibé, konsuladu la fó. Nune’e, ha’u tama mai de’it la ho vistu mak polísia migrasaun kaer ha’u hodi lori ha’u mai tau iha fatin ne’e,” hatete Ahmed iha aeroportu Komoro, Dili, Kuarta (16/10).

Ahmed hatutan, antes ne’e polísia migrasaun lori ona nia hodi fila ba Indonézia. Maibé, autoridade Indonézia sira rejeita nia. Nune’e, lori fali iha Sentru Instalasaun Temporária iha aeroportu Comoro ne’ebé responsabiliza hosi polisia migrasaun Timor-Leste.

“Agora ha’u lakohi fila ba ha’u nia rain Mali ona, tanba ha’u nia rain iha hela konflitu laran. Ha’u nia aman-inan mate hotu ona. Ha’u hakarak husu azilu politika iha Timor Leste,” komenta Ahmed.

Nia promete katak, bainhira hetan direitu azilu politika iha Timor Leste nia sei la oho ema ida. Nia sei la repete asaun pasadu sira iha Mali.

Bainhira tempotimor.com hasoru Ahmed iha sentru instalasaun ne’e, Ahmed hatais hela kalsa naruk koor metan ida ho faru la ho gola koor mean, no ain mamuk. La hatais xinelus.

Kona-bá nia alimentasaun diaria (hahan lorloron), Ahmed haktuir katak foufoun uza nia osan rasik mak hodi sosa hahan loron-kalan, maibé oras ne’e hetan suporta uitoan hosi parte migrasaun Timor-Leste nian, no maske kuaze fulan 5 ona iha fatin ne’e, maibé Ahmed rasik seidauk hatene bainhira mak nia bele hetan vistu legal ida no hetan direitu azilu politika iha Timor-Leste.

“Ha’u hakarak hela iha ne’e ona, no lakohi fila ba Mali, tanba ha’u nia nasaun iha hela funu laran. Ha’u hakarak buka serbisu iha ne’e hodi aguenta moris. Ha’u mai iha Timor hodi buka salvasaun, mai buka moris,” konfesa Ahmed.

Entretantu, tuir informasaun balun ne’ebé tempotimor.com asesu iha aeroportu Comoro katak antes ne’e migrasaun Timor-Leste lori ona sidadaun Mali ne’e ba Indonézia, maibé Indonézia deside rejeita Ahmed ho razaun lubuk ida.

“Ha’u rona katak agora sira buka hela osan hodi deporta nia fila ba Mali. Maibé dalaruma osan seidauk iha mak to’o oras ne’e seidauk realiza,” hatete pesoal seguransa ida.

Mali nu’udar nasaun ida Afrika Osidental. Nasaun ne’e hasoru hela de’it konflitu tantu konflitu horizontal no vertikal. Nasaun ne’e nia naran ofisial mak Repúblika Mali (République du Mali) kolonializadu hosi Fransa durante tinan barak nia laran, no foin hetan nia independensia hosi Fransa iha loron 20 Juñu 1960, no sai independensia total iha loron 22 Setembru 1960.

Tempotimor (Dili) – Ministru Interiór (MI) interinu, Filomeno da Paixão de Jesus fó ona orientasaun ba Komando Jerál Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), Faustino da Costa atu halo investigasaun kle'an ba pesoál Unidade Polísia Fronteira (UPF), iha Aeroportu Internasionál  Nicolau Lobato, Dili.  

Orientasaun husi MI interino ne'e, relasiona ho akontesementu ema sivíl motorizadu tenta atu xoke aviaun Sriwijaya Air, iha Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato, loron hirak liubá.  

"Ema ne'ebé tama ba aeroportu ne'e lisaun boot ida ba ita. Suspeitu oras ne'e la'o hela investigasaun. Ha'u dehan ona ba komandu PNTL katak, ha'u hakarak investigasaun sériu tebetebes ba UPF ne'ebé iha ne'ebá. Tanba saida mak ema bele tama liu. Ha'u fó prazu ba sira hodi aprezenta ba ha'u hodi ita deside," afirma Filomeno Paixão iha Palásiu Governu, Kuarta (16/10/19).

Ministru ne'e rekoñese, situasaun ne'e bele akontese tanba frazilidade husi parte seguransa iha aeroportu.

"Frazilidade seguransa. Ha'u bele dehan hanesan ne'e. Nia dehan, nia lanu no problema emosionais mak tama ba. Maibé, bele mós ema aproveita tama ba no sei ne'e halo nusa!. Ne'e ita nia naran no oin monu kedas iha nasaun sira seluk nia oin," dehan Filomeno.

Meno konfesa, nia preokupa tebes ho situasaun ne'ebé tuir nia hanoin, labele akontese.

"Ha'u mós preokupa tebetebes. Tanba ne'e, mak ha'u ko'alia ho komandu PNTL para hola médidas ne'ebé haforsa ita nia seguransa sira," nia afirma.

Alende ne'e, Ministru Transporte no Komunikasaun (MTK), José Agustino da Silva mós husu parte seguransa atu halo investigasaun profunda ba akontesimentu ne'e.

"Ohin ha'u iha KM mós ko'alia kona-ba ida ne'e. Tanba ne'e, parte seguransa presiza halo investigasaun profunda liután. Tanba saida mak kazu ne'e bele akontese no motivu saida no se mak envolve iha laran," dehan MTK ne'e.

MTK husu parte hotu ne'ebé relevante, atu halo investigasaun kle'an atu nune'e bele hetan dadus ne'ebé loos, para nia parte mós bele informa filafali ba aviasaun hirak ne'ebé halo operasaun iha Timor-Leste.

Tempotimor (Dili) – Polisia Nasionál Serbisu Investigasaun Kriminal (PNSIK) sei lori suspeitu ne’ebé tenta soke aviaun Sriwijaya ba Hospital Nasionál Guido Valadares (HNGV) hodi halo atestadu mediku atu hatene suspeitu ne’e sofre moras mental ka lae.

Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« March 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Tempo Timor Networks

Online Counter