Print this page

JICA Aprezenta Rezultadu Estudu Mota Komoro ba MOP

Ekipa survey husi Ajénsia Japaun ba JICA hala’o enkontru ho Ministru Obras Públikas (MOP), Abel Pires da Silva, no Vise Ministru MOP, Nicolau Lino Freitas Belo, iha salaun enkontru Gabinete MOP, Kaikoli. Ekipa survey husi Ajénsia Japaun ba JICA hala’o enkontru ho Ministru Obras Públikas (MOP), Abel Pires da Silva, no Vise Ministru MOP, Nicolau Lino Freitas Belo, iha salaun enkontru Gabinete MOP, Kaikoli. Foto Suplay

Tempotimor (Dili)-Ekipa survey husi Ajénsia Japaun ba Kooperasaun Internasionál (Japan International Cooperation Agency-JICA) lidera husi Xefe Reprezentante JICA nian iha Timor-Leste, Goto Ko, halo aprezentasaun rezultadu estudu kona-ba rekoperasaun infraestrutura iha kapitál Dili liliu mota Komoro nian ba Ministru Obras Públikas (MOP), Abel Pires da Silva, no Vise Ministru MOP, Nicolau Lino Freitas Belo, iha salaun enkontru Gabinete MOP, Kaikoli.

Tuir informasaun ne’ebé www.tempotimor.com asesu iha pájina MOP, kuarta (01/06) katak, iha aprezentasaun ne’e, Ministru Abel husu parseiru dezenvolvimentu sira hodi apoiu halo intervensaun ba prevensaun ho lais liután hodi redús inundasaun bainhira udan, atu nune’e kalamidade hanesan 04 Abril 2021 labele akontese tan.

“Bainhira udan-been ho kuantidade no velosidade aas ne’e estraga estrada, ponte no seluk tan e see to’o ona hanesan ne’e ninia todan ne’e monu iha Ministériu Obras Públikas nia kabás, to’o ohin loron maske ita halo análiza ho Dr. Benjamin ninia lideransa halo mitigasaun ba estragus ne’e kuaze millaun $30 resin”, deklara Ministru Obras Públikas, Abel Pires liuhusi nia intervensaun iha semináriu iha ámbitu komemorasaun ‘Tinan 20 Lasu amizade no Solidariedade’ entre Timor-Leste no Japaun.

Entaun esforsu halo kooperasaun ida furak teb-tebes, mais sein esforsu atu halo manutensaun no prevensaun, tinan-tinan ne’e kuantidade orsamentu ne’e sei aumenta.

Kompaña internasionál sira ne’ebé durante ne’e ho esforsu tomak, mai hamutuk halo implementasaun ba para tinan hirak tuir mai udan-boot mós populasaun ne’e bele toba hakmatek nomós bele konfia katak, ho intervensaun ne’ebé mak halo iha leten (foho-leten) iha kalaran nomós iha kraik hanesan Check Dam, buat sira ne’e ho prevensaun iha leten.

“Ha’u hanoin udan-boot mós ita sei toba hakmatek, e la’ós de’it ita maibé liliu ita-nia populasaun sira labele halai tan. Ne’ebé ita-nia objetivu ne’e boot teb-tebes la’os de’it liga ba infraestrutura maibé ba ita-nia povu nia moris di’ak”, dehan nia.

Ba esforsu Governu nian halo kooperasaun servisu ho Organizasaun Naun Governamentál (ONG) PERMATIL ba halo prezervasaun udan-been iha foho sira, liliu iha fatin sira ne’ebé sai rísku ba inundasaun hodi redúz velosidade bee nian bainhira udan-boot mota-tuun.

Iha aprezentasaun ne’e, Ministru husu atu halo kompilasaun ba dadus husi ekipa Survey JICA nian, husi Água de Portugál (AdP) liga ho Planu Mestri ba sistema bee-moos no drenajen iha kapitál Dili, inklui ho Autoridade Nasionál Água no Saneamentu Institutu Públiku (ANAS.IP- MOP) rasik para oinsá bele normaliza mota no drenajen sira iha kapitál Dili.

Ba dadus sira ne’ebé JICA aprezenta importante no presiza halo mós ba Timor laran tomak.

Vise Ministru Obras Públikas, Nicolau Lino Freitas Belo, mós agradese tanba ekipa husi JICA halo aprezentasaun ida ne’ebé di’ak.

“Husi aprezentasaun ida-ne’e fó hanoin ba Sr. Ministru no Sr. Vise oinsá atu hadi’ak di’ak liután dezenvolvimentu infraestrutura, ida ohin tópiku ne’e bai ha mota Komoro, planu análiza ba mota Komoro e ida-ne’e hanesan pilotu ida para sai referénsia ba iha mota hotu iha Timor laran tomak iha futuru. Husi aprezentasaun ohin ha’u analiza ita agora iha Project Consept, konseitu oinsá atu minimiza kualker inundasaun, kualker kalamidade ne’ebé akontese iha futuru, husi ida-ne’e fó hanoin ba Sr. Ministru oinsá atu lidera instituisaun Ministériu das Obras Públikas, ba oin atu di’ak liután e iha pontu 6 ne’ebé mak ohin ita-boot sira (JICA) rekomenda oinsá Dili ne’e atu sai sidade ida ne’ebé di’ak”, afirma Vise Ministru MOP.

Maibé iha ona Planu Mestri ba Dili nian maibé to’o oras ne’e seidauk implementa, tanba ne’e presiza tau hamutuk dadus sira ne’e hodi implementa iha futuru ho di’ak liután.

Daudauk ne’e Ministériu Obras Públikas iha polítika hodi tau tan Diresaun Nasionál ba Prevensaun Rísku Dezastre ka Inundasaun iha Diresaun Jerál Obras Públikas (DJOP) nia okos hodi halo atendimentu ba kualker inundasaun ne’ebé akontese iha futuru.

“Diresaun Planeamentu ba Projetu ami husu JICA ho UNTL (Unidade Nasionál Timor Lorosa’e) haforsa ami-nia instituisaun iha, inklui intervensaun iha ToR, tanba ToR mínimu tebes entaun ikus mai dezeñu falla tanba ne’e husu nafatin apoiu JICA no UNTL nian hodi reforsa iha preparasaun ToR ba kualker konsultan ba projetu sira”, afirma nia.

Iha aprezentasaun ne’e, Xefe Reprezentante JICA nian iha Timor-Leste, Goto Ko hatete, Japaun liuhusi JICA komprometidu apoiu iha implementasaun ba planu no estudu ne’ebé halo ona.

Koordenadór Grupu Traballu Tékniku ba Identifikasaun Infraestrutura no Ekipamentus Públiku (GTTIIP), Benjamin Hopffer Martins, mós agradese tanba ekipa survey husi JICA bele envolve parte sira husi UNTL nian iha survey ba rekolla dadus ne’ebé iha.

Planu no estudu husi JICA ne’e hamosu rekomendasaun ka medida sira ne’ebé presiza implementa hodi halo Dili sai “Sidade Seguru, Resiliente no Atrativu’ iha pontu 6 mak hanesan, Jestaun ba Inundasaun, Fortalesimentu ou reforsa infraestrutura ne’ebé sei krítiku, Hasa’e observasaun hidro-meteorolójika, Planeamentu Urbanu, Leis no Instituisaun, no Dezenvolve kapasidade.

Iha aprezentasaun ne’e partisipa husi Prezidente ANAS.IP, Domingos Pinto, Diretór Jerál Habitasaun no Urganízmu (DJHU), Roger Tertuliano Belo, ekipa husi Água de Portugál (AdP), parte husi embaixada Austrália, ekipa tékniku husi JICA no tékniku sira husi Ministériu Obras Públikas nian. (*)

Rate this item
(0 votes)
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com

Related items