Xefe Suku Seiçal, Augusto Ferdinan de Carvalho, hatete, natar ne'ebé pertense ba irrigasaun Sobabere kuaze hektar 3000-resin kompostu husi Suku-6 nian, kuaze abandona iha tinan 2022, tanba irrigasaun Sobabere kotu.
"Suku seiçal rasik iha kanal irrigasaun tolu hanesan iha Kasameta ita iha 179 hektar, husi kanal Ossosege hektar 90 resin, husi Sobabere kuaze 1500 hektar, ne'e agora abandonadu nein ida funsiona," dehan Augusto ba www.tempotimor.com iha Seiçal, sesta (11/03).
Relasiona ho irrigasaun Kasameta no Ossosege tinan hirak liu ba Suku rasik halo ona proposta ho kategoria emerjénsia ba Minisitéiru Agrikultura no Peskas (MAP) liuhusi servisu MAP Munísipal, hodi normaliza, maibé laiha rezultadu.
Tuir orsamentu jerál estadu (OJE) ba tinan 2022 pasa iha Parlamentu Nasionál (PN) no aprova ba kada liña Minisitérial, to'o ohin loron ezekusaun povu seidauk sente, tanba irrigasaun kontinua sai preukupasaun ba natar na'in.
"Kanal irrigasaun Kasameta, ami buka dalan rasik, negosia ho kompañia Nautetu nia mai ajuda ami Seiçal, mina rasik mós ami husu (iha MAP Baukau) dehan laiha, ami buka mina rasik," nia argumenta
Tanba ne'e, husu MAP loke matan hodi haree no responsabiliza ba preukupasaun povu nian relasiona ho irrigasaun ne'ebé sai preukupasaun, tanba komunidade husi Suku Seiçal balun abandona natar to'o ona tinan-8.
"Ita haree ba Kasameta tinan-8 ona (abandona), ita haree fali ba Ossosege tinan-7 ona (abandona), iha irrigasaun Sobabere tinan kotuk ita nia koperasaun servisu ho Ministéiru Agrikultura la'o di'ak, prosesu komunidade halo natar ne'e mós di'ak kuaze natar hotu moris, maibé ba tinan-ida ne'e abandona," nia afirma
Enkuantu irrigasaun Sobabere ne'ebé sobu totál husi udan foin lalais, liuhusi karta pedidu kategori emerjésia ba diresaun servisu MAP Baukau tun direira hodi haree ho matan, maibé ladauk normaliza.
"Realidade diretór sira husi Munísipiu mai haree ho matan fila la'o lakon tiha, hein povu atu besik mate foin hakfodak tun mai, planu ba Minisitéiru Agrikultura nian ne'e profesionál oituan, labele mai bosok povu," nia hatete
Nune'e, komunidade Suku Seiçal, Helder Correia, hatete, natar ne'ebé pertense irrigasaun Kasamenta labele funsiona hotu.
"Ami husu ba Minisitéiru Agrikultura mak hadi'a irrigasaun para ami povu ne'ebé halo natar bele moris, tanba ami laiha osan fulan-fulan sosa fós iha loja," nia afirma
Nune'e mós, Felix da Costa sente triste, tanba irrigasaun Sobabere ne'ebé dadaun ne'e hetan estragus husi udan foin lalais, husu MAP atu rezolve hodi fornese bee ba natar sira.
"Foin lalais ne'e irrigasaun di'ak, ha'u taka tiha kabubu, derepente udan mai, sobu tiha irrigasaun ne'e, entaun agora bee laiha ami halo natar,” nia dehan
Entertantu Suku Seiçal iha Aldeia 5 mak hanesan, Aldeia Age'e, Liuborouai, Omakerek, Lakoda, no Enuabubu ho nia populasaun hamutuk 2.674. (*)