Tempotimor (Dili)-Ministru Asuntu Parlamentar no Komunikasaun Sosiál (MAPKomS), Francisco Martins Jerónimo, hatan preokupasaun deputadu sira kona ba ró Tranship II Gresik ne’ebé tula Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak ho membru Governu ba Ataúro ho kondisaun la seguru.

Tempotimor (Dili)-Diretór Ezekutivu Centro Nacional Chega (CNC), Hugo Maria Fernandes, husu ba Ministériu Administrasaun Estatál (MAE) atu aprezenta lalais dekretu lei arkivu Timor-Leste ba Parlamentu Nasionál.

“Ohin ami mós hato'o katak se bele Parlamentu Nasionál husu ba Ministériu Administrasaun Estatál, bele aprezenta lalais lei arkivu ne'e, mai iha PN atubele aprova”, dehan nia iha hafoin hasoru malu ho deputadu sira husi Bankada Fretilin iha PN, sesta (11/06).

Tanba pozisaun CNC mós haree estabelesimentu Lei Arkivu ne'e rasik bele ona asegura arkivu hothotu iha Timor-Leste, tanba durante ne’e seidauk iha lei.

Durante ne'e Timor-Leste seidauk iha polítika atu hari’i lei arkivu Nasionál, tanba ne'e iha instituisaun barak mak agora dadauk rai hela arkivu no arkivu barak mak sei iha hela rai liur.

Maibé, kestaun ne'e rasik, deputadu sira mós levanta ona iha plenária PN kona-ba oinsá Timor-Leste atu kria polítika ba arkivu iha futuru. (*)

Tempotimor (Dili)-Deputadu 65 iha Parlamentu Nasionál (PN) deside hodi atualiza deklarasaun riku-soin ba Tribunál Rekursu (TR), tanba bazeia ba lei Medida Prevensaun no Kombate Korrupsaun (MPKK).

Prezidentde PN, Aniceto Longuinhos Guteres Lopes hatete, deklarasaun bens servisu ba kada deputadu ne'e, husi inisiu rejista ona iha Tribunál Rekursu tuir lei anterior, maibé tenke atualiza filafali tanba kumpre ba lei foun.

“Deklarasaun bens ne'e iha anterior no antes lei ne'e sai ne'e deputadu sira hato'o tiha ona deklarasaun de bens, kuandu iha inisiu de mandatu halo tiha ona, ida ne'e sei kumpre nafatin maibé hanesan lei ne'ebé hatete mós tenke atualiza ona, lei foun ne'e, atualiza ba tribunál rekursu”, deklara Aniceto Guteres hafoin marka audénsia ho Arsebispu Metropolitana Arkedioseze Dili, Dom Virgílio do Carmo da Silva iha  Lesidere, kinta (10/06).

Tanba, iha loron kuarta (09/06) Prezidente PN Aniceto Guteres mós marka ona audénsia ho Prezidente Tribunál Rekursu (PTR), Deolindo dos Santos, hodi buka solusaun ba kestaun ne'e.

“Ami ko’alia, hanesan tipu de koordenasaun ida oinsá mak prosesu ne'e bele solusiona”, hatete nia.

Nune'e, orgaun soberanu ne'ebé atu ba halo rejista iha tribunál rekursu ne'e, husi Prezidente Repúblika (PR), deputadu no membru governu maibé ba entidade sira seluk ne'ebé la'ós tuteladu ba orgaun soberanu, sei ba rejistu de'it iha Komisaun Anti Korrupsaun (KAK).

“Esektu membru governu ho deputadu sira ne'ebé tuteladu ba orgaun soberanu ne'e mak iha tribunál rekursu, maibá restu inklui tribunál rekursu ba fali iha KAK, ba rejista iha ne'eba”, dehan nia.

Tanba ne'e deputadu sira ne'e asume kargu substituisaun temporaria, ne'e la presiza halo atualizasaun ba deklarasaun riku soin iha Tribunál Rekursu.

“Se hanesan semana ida ka fulan ida de'it ne'e la presiza, não ser, se nia ba halo ona substituisaun to’o momentu kuandu atualiza, ida subsituitutu ne'e mós tenke atualiza, ou rejistu ninia bens”, deklara nia. (*)

Tempotimor (Dili)-Parlamentu Nasionál (PN) liuhusi Komisaun A ne’ebé trata asuntu Justisa no Konstitusionál iha kinta (10/6), finaliza ona relatóriu paresér ba projetu lei podér lokál, desentralizasaun administrativa inklui projetu lei eleitorál munisipál.

Tempotimor (Dili)-Deputada Bankada Congresso Nacionál de Reconstrução de Timor (CNRT), Carmelita Caetano Monis, prefere deputadu sira iha Parlamentu Nasionál (PN) nakloke hodi simu-malu iha diskusaun espesialidade ba proposta alterasaun lei resenseamentu eleitorál no eleisaun prezidénsial.

Tempotimor (Dili)-Prezidentnte Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guteres Lopes hatete, Parlamentu Nasionál (PN) agradese kolaborasaun igreja katólika iha Timor-Leste ba alterasaun lei mígrasaun no azílu.

Tempotimor (Dili)-Prezidente Tribunál Rekursu (TR), Deolindo dos Santos, husu Parlamentu Nasionál (PN) atu aprezenta ona lista deputadu atuál ba Tribunál Rekursu hodi halo preparasaun ba deklarasaun riku-soin.

Tempotimor (Dili)-Prezidente Tribunál Rekursu (TR), Deolindo do Santos hatete, PN presiza rona opiniaun tékniku balun husi Tribunál Rekursu  kona-ba proposta alterasaun lei prezidénsia ne'ebé submete husi governu.

Tempotimor (Dili)-Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Guterres deklara, Parlamentu Nasionál (PN) planu ona sei kria lei sibernetika hodi regula espresaun sidadaun sira iha mídia sosiál atu sai sivilizadu.

“Deputadu sira iha hanoin tanba hanesan reprezentante povu hanoin atu hola inisiativa para kria lei sibernetika”, dehan nia hafoin sorumutu Prezidente Repúblika, Francisco Guterres ‘Lú Olo’ iha Palásiu Prezidensiál Bairopite, tersa (08/06).

Bainhira ko'alia kona-ba liberdade mundu ne'e, laiha liberdade ne'ebé, liberdade trata ema, tanba liberdade hanesan ne'e bele destroi moral sivilizasaun sosiedade nian.

Tanba ne’e mak akontese iha Timor-Leste ema uza mídia sosiál atu hotar ema seluk, maibé timoroan nia sibilizasaun la'ós hanesan ne'e.

“Ida ne'e sai hanesan kestau ida, tanba ne'e reprezentante povu iha parlamentu nasionál iha hanoin atu rezolve problema sira ne'e atu asegura nafatin morál, oinsá sosiedade Timor sai sivilizadu”, afirma nia.

Iha sosiedade ida hakarak espresa nia opiniaun iha mídia sosiál tenke iha sivlizadu, ema la bandu ema ida atu espresa opiniaun, maibé  tenke regula.

“Kona-ba lei sibernetika parlamentu nasionál iha inisiativa, tanba iha kompeténsia atubele hola inisiativa ba lei refere, depois aprova ka la aprova tuir prosesu, maibé hanesan orgaun soberanu iha inisiativa kria lei sibernetika”, haktenik nia.

Entretantu, lei sibernetika hanesan deputadu sira-nia opiniaun no inisiativa de'it no seidauk transforma. (*)

Tempotimor (Dili)-Bankada Uniaun Demokrátiku Timorense (UDT) konsidera durante ne'e deputadu balun iha Parlamentu Nasionál (PN) hala'o servisu 'radikal' ba partidu hodi ignora interese povu.