Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Tempotimor (Dili) – Prezidente Komisaun D, Parlamentu Nasionál Virginia Ana Belo hakfodak ho lista asesor ne'ebé servisu ho VIII Governu, hamutuk ema na'in 1.014.

"Lista asesores ne'e ami simu husi Ministra Finansas. Iha lista ne'e, númeru asesor boot uitoan. Kuaze ema na'in 1.014. Ne'ebé, ami nia pensamentu kuandu númeru asesor barak, diak liu troka tiha funsaun públiku. Ita lalika servisu. Asesor sira mak servisu de'it," dehan deputada Virgina Ana Belo iha resintu Parlamentu Nasional, Kuarta (13/11/19).

Virginia promete, sei buka tempu par Governu ho PN ko'alia tok kona-ba asuntu ne'e. Tansá Governu presiza asesor barak hanesan ne'e.

Prezidente Komisaun D ne'e mós fó ezemplu kona-ba asesor ho númeru barak iha nasaun dezenvolvidu, hanesan iha Doha no Dubai. Nia hatete, kuandu tama iha sira nia instituisaun públiku, asesor rai nain %50 no estranjeiru %50. Mas, nia dehan, ida ne'e kestaun tanba nasaun ne'e osan barak.

"Ita Timor-Leste, ita-nia populasaun barak i ema barak. Nusa mak ita lakohi kapasita ita nia ema. Asesor husi estranjeiru de'it mak servisu, no fim ita nunka aprende buat ida. Parlamentu de’it nia asesor kuaze nain 10 hanesan ne'e de'it. Nusa mak Governu iha asesor barak hanesan ne'e? Asuntu ne'e ami sei ko'alia iha nivel Parlamentu no Governu," Virginia afirma.

Maski nune'e, nia rasik seidauk sura asesor sira ne'e tuir nia kategoria. Husi estranjeiru na'in hira nomos rai-laran na'in hira.

Virginia mós esklarese, saláriu ba asesor nasionál no internasionál iha diferensia. Tanba asesor nasionál kada fulan hetan $5000-7000 de'it. Maibé, asesor internasionál kada fulan hetan $10.000-20.000.

"Númeru asesor nasionál mak barak ne'e ha'u aseita, par bele subtitui. Maibé, sei asesor internasionál mak barak ha'u la aseita. Tanba ne'e, ha'u sei husu ba Governu par bele haree ba asuntu ne'e," Virginia tenik.

Tempotimor (Dili) – Deputadu Bankada Partidu Libertasaun Populár (PLP), Sabino Soares ‘Guntur’ konsidera Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2020, nakonu ho manobrasaun. Nia dehan, tanba ema estranjeiru mak mai jere Governu no orsamentu Timor-Leste nian.

"Agora, saida mak mosu? Orsamentu iha dezenvolvimentu kapitál, sira koloka fali iha transferénsia públiku. Depois, implika hotu sasán. Signifika, iha manobrasaun ba OJE. Tanba ne'e mak ita lalika tau fiar liu ba ema estranjeiru atu mai jere ita nia osan, jere ita nia planu estratéjiku sira. Tanba sira ne'e mai ho intensaun lori estadu ne'e ba tasi kidun," dehan deputadu PLP ne'e iha Parlamentu Nasionál  (PN), Segunda (11/11/19).

Nia dehan, nu'udar reprezentante povu, nia parte haree dook ona katak orsamentu ida agora ne'e, orsamentu ida komplikadu.

"Orsamentu tinan fiskál 2019 nian, ne'ebé ko'alia kona-ba fronteira marítima no estabelesimentu industrializasaun mina nian de'it, susar ona. Satán orsamentu ida agora boot ne'e," Guntur hatete.

Nia mós konsidera katak, orsamentu tinan 2020 la tuir estrutura tanba tau arbiru de'it.

“Governu tenke deteta ona nia ema matenek sira atu bele tau iha Primeiru Ministru (PM) nia gabinete no ministru sira hotu, para haree prosesu sira ne'e,” nia sujere.

Tempotimor (Dili) – Vise I Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Angelina Sarmento fó hanoin ba VIII Governu Konstitusionál, atu halo polítika ne'ebé refleta ba realidade. Nia dehan, labele halo polítika tanba de'it polítika.

"Reseita ne'ebé Estadu no Governu ida ne'e atu ezekuta ba 2020, hamutuk billaun $1.95, besik billaun rua. Entaun, ami nia preokupasaun mak Governu nia polítika ne'e refleta ba estatístika sira iha seitór sosiál, ekonomia no infraestrutura ka lae? Keta halo polítika pur polítika de'it. Tanba, sira adere mós ba Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál (PEDN)," dehan Vise PPN ne'e iha PN, Segunda (04/11/19).

Angelina duvida, depois to'o tinan lima mandatu remata, sei la hetan rezultadu husi ema sira ne'ebé iha direitu benefisiáriu ba rekursu sira ne'ebé estadu investe.

Reprezentante povu ne'e mós fó hanoin katak, osan fundu mina rai ne'e, osan povu nian.

Tempotimor (Dili) – Deklarasaun Primeiru Ministru (PM) Taur Matan Ruak katak nia prontu atu hasoru Eleisaun Antesipada (EA), konvida opiniaun oioin husi deputadu iha Parlamentu Nasionál (PN).

“Eleisaun Antesipada? Ami (CNRT) ne'e esperensia tiha ona. Estetementu ne'e Primeiru Ministru mak halo. Intensaun saida? Ite boot sira husu ba Primeiru Ministru. Ne'ebé, ba CNRT di'ak hela,” hatete Prezidente Bankada CNRT, Duarte Nunes iha Parlamentu Nasionál, Kuarta (23/10/19).

Iha sorin balun, Deputadu KHUNTO António Verdial katak atu ba fali eleisaun antisipada, di'ak liu lee filafali Konstituisaun RDTL.

"Estatementu balun ne'ebé hakarak Eleisaun Antesipada, ha'u atu hatete katak, di'ak liu ita lee no haree konstituisaun, hala'o servisu tuir Konstituisaun Repúblika Demokrátika Timor-Leste (K-RDTL), haruka,"  dehan Verdial.

Tempotimor (Dili) – Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak ne'ebé lidera Governu Konstitusionál Daualu, rezeita totál deklarasaun husi deputadu KHUNTO ne’ebé hatete Governu Aliansa Mudansa ba Progresu (AMP) benefisiu de’it Partidu Liberta Povu (PLP).

Tempotimor (Dili) – Prezidente Parlamentu Nasionál  (PPN) husu instituisaun Autoridade de Inspesaun e Fiskalizasaun da Atividade Ekonomika Sanitaria e Alimentar (AIFAESA) atu kontinua halo kontrolu sasán sira ne'ebé liu ona prazu to'o munisípiu, hodi nune'e bele garantia saúde di'ak ba sosiedade komum.

"Ita husu para AIFAESA mantein kontrolu. Tanba impaktu husi ai-han liu ona prazu bele lori situasaun ladi'ak ba saúde konsimudór sira. Tanba, konsumidór mak povu Timor-Leste, entaun programa haforsa liután, la'ós iha de'it Dili, maibé ba mós munisípiu sira hanesan Bobonaro, Covalima, Oé-Cusse no munisípiu sira seluk, tanba sasan la'os mai Dili de'it, maibé mai mós husi munisípiu sira," dehan PPN, Arão Noé de Jesus Amarál, Kinta (17/10/19).

Nia dehan, AIFAESA presiza duni loke nia kontrolu ba to'o munisípiu. Tanba, sasán sira ne'ebé liu prazu ne'e barak liu mak subar iha foho. Tanba, ita nia komunidade sira ladún hatene kona-ba ida ne'e.

Alende ne'e, deputadu Fabião de Oliveira husi Bankada FRETILIN mós husu Governu atu haforsa AIFAESA liuhusi apoiu laboratóriu, hodi nune'e bele deteta sasán sira ne'e. Nia dehan, sasan balun kontamina mós ho droga.

"Presiza halo identifikasaun ba ai-han sira ne'ebé fa'an iha loja. Tanba, foin daudauk ne'e ita haree katak, ita nia konsumidór sira sai vítima ba ‘Ayam Potong’ ne'ebé sira konsumi mas depois tama hospitál," afirma Fabião.

Tempotimor (Dili) – Membru Konsellu Konsultivu Fundu Petrolífeiro (KKFP) na'in tolu, hetan pose husi Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Arão Noé de Jesus da Costa Amarál iha salaun konferénsia Parlamentu Nasionál, Kuarta (16/10/19).

Iha momentu ne'e, Prezidente Komisaun Konsultivu Fundu Petrolífeiro, Julio Crispin sente kontente hodi hetan tan membru konsellu konsultivu nain tolu, ne'ebé hetan pose husi PN.

"Agradese ba orgaun Lejisladór Parlamentu Nasionál ne'ebé fó ona pose ba membru komisaun Konsultivu Fundu Petrolífeiru na'in tolu. Agradese tanba bele realiza programa ne'e," dehan Julio Crispin.

Iha  serimonia ne'e, Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Arão Noé de Jesus da Costa Amarál  hatete, membru KKFP na'in tolu ne'ebé hetan pose ne'e atu hala'o servisu hodi haruka pareser mai Parlamentu Nasionál.

"Ohin sira na'in tolu simu posse ne'e, bele kompleta sira nia membru hodi funsiona KKFP para hala'o misaun hodi halo pareser haruka mai PN, ne'ebé liga ba jestaun fundu petrolífeiru nian," dehan PPN.

Nia mós kongratula membru na'in tolu ne'ebé hetan posse, hodi assume kargu durante tinan lima hahú husi ohin 16 Outubru 2019 to'o  16 Outubru 2023.

Membru KKFP na'in tolu ne'ebé hetan pose mak hanesan: Nuno Eugénio Goulart (husi PN), Martinha da Silva de Jesus Pinto (husi sosiedade sivíl) no Hernâni Agustinho Soares (husi CCI-TL).

Tempotimor (Dili) – Problema rai ho estatutu laloos, fó dúvida ba investidór sira husi estranjéiru atu mai investe iha Timor-Leste, tanba la seguru.

"Lei rai ne'e importante ba sidadaun timoroan sira nomós ba investidór sira. Enkuantu rai ne'e nia estatutu seidauk loloos ne'e prekondisaun ida ne'ebé kee ejize husi investidór sira hakarak seguransa ba sira,” dehan Vise Prezidente Bankada FRETILIN, Francisco Miranda Branco iha PN, Kinta (17/10/19).

Branco dehan, se investe iha rai ida ne'ebé nia estatutu laloos, bele hamosu problema. Se Timor-Leste nia estatutu rai seidauk loos hanesan agora daudaun ne'e mós, kondisaun ida la kria, hodi atrai investidór sira mai ita nia rai.

"Agora, hotu-hotu hakfodak ba projeitu tasi mane. Problema rai. Hadau malu rai, maibé estatutu rai rasik lei seidauk iha atu define loloos. Ida ne'e mak problema ka vakum ida ne'ebé mak akontese ema manipula tuun sa'e. Enkuantu ita laiha koñesimentu ba lei, entaun bele akontese kazu sira hanesan ne'e," dehan Branco.

Nia afirma,  bainhira estatutu rai loos ona, bele fó garantia ba rai na'in atu asesu ba banku tanba rai nu'udar fatór ekonómiku.

Iha fatin hanesan deputadu CNRT, Patrocino dos Reis katak, lei rai nian presiza kompleta ho dekretu lei sira.

"Lei rai nia aprova ona, hein para halo kompleta ho dekretu lei, hodi atribui títulu ne'e mak seidauk kompleitu," dehan Patrocino.

Nia husu ba entidade hotu-hotu obedese ba lei ne'ebé mak iha, hodi nune'e labele hamosu problema.

Tempotimor (Dili) - Parlamentu Nasional (PN) deside hodi hasai imunidade deputadu bankada Partidu Demokratiku (PD) Antonio da Conceição ne’ebé sai arguidu ba kazu partisipasaun ekonomia.

Deputadu Antonio “Kalohan” sai arguidu ba kazu ne’ebé nia komete bainhira sei assume pasta nu’udar Ministru Komersiu Industria no Ambiente iha VI Governu Konstitusional.

Iha 13 Jullu 2019, Tribunal Distrital Dili (TDD) hato’o notifikasaun ba PN ho númeru NUK0075/17PGGCC ne’ebé deklara katak deputadu António nu'udar arguidu no husu atu PN hasai ninia imunidade hodi bele ba hatan iha tribunal.

"Prosesu ne'e tama iha Parlamentu Nasional iha loron 13 Jullu 2019, ne'ebé tribunal husu ba PN atu halo suspensaun ba mandatu deputadu António hodi nune'e bele tuir julgamentu iha Tribunal Munisípal Dili iha loron 2 Dezembru 2019, Segunda tuku 9:30 OTL," dehan deputadu Francisco Vasconcelhos ne’ebé lee sai relatoriu husi Komisaun A liu husi plenaria PN, Tersa (15/10/2019).

Iha relatóriu pareser ne'ebé mak komisaun A aprezenta iha plenária, kazu ne’ebé Kalohan komete akontese iha tinan 2014.

"Akuzasaun ba deputadu efetivu ne'e iha 2014 bainhira deputadu ne'e rasik asume pasta hanesan Ministru Koméraiu Indústria no Ambiente, hahú iha 2012," informa deputadu Vasconcelhos.

Liu husi prosesu votasaun, deputadu na’in 27 vota a favor, na’in 13 vota kontra, no na’in 2 vota abstensaun.

"Nune’e deputadu António da Conceição hetan autorizasaun husi PN hodi ba partisipa iha audiénsia julgamentu tuir ajenda ne'ebé mak iha," deklara Prezidente Parlamentu Nasional Arão Noé de Jesus da Costa Amarál.

Entretantu, iha prosesu ida ne’e, deputadu Antonio ne’ebé iha eleisaun Prezidensial 2017 kandidata an ba Prezidente Repúblika ne’e la marka prezensa.

Tempotimor (Dili) – Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN) Arão Noé de Jesus da Costa Amarál konsidera, akontesimentu ema sivíl ho motor ne'ebé bele tama iha área kampu aviasaun Internasionál Nicolau Lobato, nuudar problema boot ba Timor-Leste.

“Akontesimentu ne'e fó duvidas boot ba estranjeiru sira atu mai vizita Timor-Leste,” PPN hatete iha Parlamentu Nasionál, Tersa (15/10/19).

Nia dehan, loloos akontesimentu ne'e, labele akontese. Tanba, nia impaktu boot ba ema atus resin ne'ebé iha hela aviaun laran.

"Asuntu la'ós atu investiga dei't suspeitu. Maibé, investiga mós ema ida fó autorizasaun bele tama iha fatin ne'ebá. No tama husi ne'ebé?" PPN ne'e afirma.

Arão husu ba Ministru Interiór para bele fó atensaun no investiga seguransa sira iha aeroportu. Tanba saida mak husik joven ne'e, tama to'o iha área ne'ebé loloos nia labele tama no perigozu.

"Akontesimentu ne'e sai problema boot ba nasaun Timor-Leste. Satán ita nia kampu aviasaun ne'e internasionál.  La'ós aviaun iha timor dei't mak semo iha ne'ebá," esplika Arão.

Ba relasaun internasionál, tuir PPN, akontesimentu ne'e grave tebes. Tanba, halo ona duvidas boot  ba estranjeiru atu tama mai Timor-Leste, bainhira iha situasaun sira hanesan ne'e.

PPN ne'e subliña, tenke foti sansaun ba joven ne'ebe tama ba kampu aviazaun no investiga seguransa iha fatin ne'ebá. Nia dehan, seguransa sira tenke responsabiliza para iha future, labele akontese tan.

"Ba jestaun sira iha aeroportu, responsabiliza ba akontesimentu ne'e. Frakeza iha liña seguransa nian entaun presiza haforsa. Se lae duvidas ba estranjeiru sira atu mai vizita nasaun Timor-Leste," tenik PPN.

Page 2 of 8
Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« March 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Tempo Timor Networks

Online Counter