“Vizita ne’e mos hanesan oportunidade ida atu fó treinamentu maritima ba Komponente Naval Falintil-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) hanesan parte husi bilaterál defeza ne’ebé besik entre Timor-Leste no Australia ne’ebé oras ne’e la’o hela”, hakerek iha note de imprensa ne’ebe redasaun Tempo Timor simu.
Tuir observasaun husi politiku balun iha Dili dehan wainhira Timor-Leste hari komponente Naval Governu Australia ladun afavor nune’e Governu Timor-Leste foti desizaun hodi sosa ro rua husi Xina maibe ikus mai Governu Australia mos hatudu sira nia interese hodi tulun dezenvolve komponente Naval F-FDTL ninian.
“Liu husi apoiu Programa Kooperasaun Defeza nian, ró ‘HMAS Huon’ lori ekipa membrus F-FDTL ba iha tasi laran iha loron 24 Augustu hodi fahe matenek kona-ba mariñeiru, kontrolu ba etragus, hamate ahi, manutensaun ba ekipamentu protesaun no enjeñaria. Memebrus F-FDTL nain rua sei tuir ró refere no aranka hikas ba iha Darwin hodi hetan esperiensia adisionál”, informa iha Komunikadu de imprensa husi Embaxada Australia ninian ne’e.
Programa Defeza Australia nian eziste ona iha Timor-Leste desde hahu iha inisiu tinan 2001, hanesan parte husi atividades kooperasaun rejional tomak iha Pasifiku. Programa ne’e atu hasae kapasidade F-FDTL no Ministeriu Defeza nian atu tulun nasaun garantia ninia seguransa rasik. Komponete Naval Royal Australia dedikadu tebes atu servisu besik liu ho As.
Tasi Timor-Leste sempre hetan ameasa husi peska ilegal no trafiku ema husi nasaun balun iha ASEAN. Iha loron 27 fulan Agusto 2015 komponente Naval F-FDTL konsege kaptura ro peska ilega hat no ema lima nolu resi ne'ebe halo hela atividades peska ilegal iha Tasi Timor-Leste ninian.