Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Testamuña Xanana Mak Autoriza Kareta ba Pe. Martinho Featured

Testamuña Kay Rala Xanana Gusmão 

DILI – Prosesu julgamentu ba kazu krime pekulatu, administrasaun danoza no fasifikasaun dokumentu ne’ebé deskonfia involve eis Ministru Obras Públiku Transporte no Komunikasaun (MOPTK), Gastão de Sousa no Padre Martinho Gusmão seidauk remata, no testamuña Kay Rala Xanana Gusmão deklara ba Tribunal katak nia mak autoriza duni kareta ne’e, maibé la’ós pekulatu. 

Kazu krime ne’e mós involve Jordão Madeira de Jesus da Silva Sousa nu’udar oan mane hosi arguidu Gastão Sousa, no funsionariu MOPTK, Diogo da Costa.

Iha prosesu julgamentu dahuluk, arguidu Gastão deklara ba Tribunal katak, nia hetan autorizasaun hosi primeiru – ministru Kay Rala Xanana Gusmão iha tempu ne’eba, no arguidu ezekuta de’it autorizasaun ne’e hodi fó kareta ida ba Padre Martinho Gusmão atu uja ba festa tinan 200 Santo António iha parokia Manatuto. Kareta ne’e nu’udar kareta doasaun hosi Banku Dezenvolvimentu Aziatiku ka BDA (Asian Development Bank).

“Ha’u mak fó orden ba ministru ministru Gastão hodi fasilita kareta ida ba padre Martinho, tanba momentu ne’eba ami susar tebes atu buka kareta,” hatete testamuña Xanana iha Tribunal Distrital Dili (TDD), Tersa (29/05).

Testamuña Xanana mós konsidera kazu ne’e la’ós nu’udar pekulatu, tanba ema sira ne’e nu’udar funsionáriu públiku uja kareta Estadu hodi hala’o serbisu públiku. 

Antes ne’e, arguidu Gastão mós deklara ba Tribunal katak, kareta ne’ebé ba nia a’an de’it no fó ba nia oan sira ne’e la loos, tanba tuir nia katak nu’udar ministru iha tempu ne’eba iha direitu atu uja kareta rua. Kareta ida ba operasional no ida seluk ba kareta ofisial. Kareta ofisial mak normalmente para iha uma, maibé kareta operasional bainhira persija mak ba foti iha nia serbisu fatin.

Nune’e, aain ba asaun penal (Ministériu Públiku) akuza no rekere julgamentu iha prosesu komun tuir lei Kódigu Penal iha artigu 236, númeru 2 ho númeru 48 iha alinea d kontra arguidu sira hanesan Gastão de Sousa nu’udar MOPTK, Jordão Maria de Jesus da Silva Sousa koñesidu ho naran Jordy Sousa nu’udar arguidu Gastão Sousa nia oan mane, Ferlio Afonso Bado Loi da Silva Sousa koñesidu ho naran Viali nu’udar funsionáriu públiku iha Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), no Padre Martinho Gusmão.

Akuzasaun Ministériu Públiku nian katak, iha loron 28 Fevereiru 2010 governu Timor – Leste asina akordu ho BDA ba projetu finansiamentu ho valor US $ 46.000.000 ne’ebé atribui ba fundu rehabilitasaun no konstrusaun estrada. Projetu ne’e remata ona iha tinan 2012 no tenke entrega hikas osan restu sira ne’ebé la uja ho valor US $ 82.776,77 inklui kareta 8.

Hosi kareta hirak ne’e MOPTK simu kareta ho númeru matrikula 18-948 TLS marka Toyota Land Cruiser no kareta ida seluk ho númeru matrikula 18-723 TLS marka Toyota RAV4 inklui kareta Toyota Land Cruiser Prado ho númeru matrikula 18-947 TLS. Hafoin simu kareta hirak ne’e, instrusaun verbal hosi arguidu Gastão la fó koñesementu ba departementu lojistika MOPTK.

Akuzasaun ne’e mós hatutan katak, bazeia ba planu ne’ebé sira halo ona mak iha loron 24 Setembru 2012, arguidu Gastão komunika ba BDA kona – bá nia desijaun hodi fó kareta rua ho númeru matrikula 18-948TLS no 19-754TLS ba unidade jestaun projetu, inklui manutensaun no abastesimentu kombustivel ne’ebé finansia hosi BDA. Maibé, realidade hatudu katak kareta ho númeru matrikula 18 – 948TLS rai hela iha arguidu Gastão Sousa nia rezidensia iha aldeia Bekusi kraik, suku Bekora – Dili. Arguidu Gastão mós permite arguidu nain rua Jordy no Viali hodi uja kareta hirak ne’e ho titlu pessoal durante sira nia paseiu iha Dili laran.

Tama fali entre fulan Abril ka Maio 2014, aguidu Martinho Gusmão solisita verbalmente ba arguidu Gastão hodi husu ajuda kareta ida ba preparasaun seremónia komemorasaun tinan 200 parókia Manatuto nian, no iha loron 13 Maio 2014 arguidu Gastão entrega pessoalmente kareta ho númeru matrikula 19 – 754TLS ne’ebé uja hela ba titlu privadu hosi arguidu Diogo da Costa.

Entretantu, arguidu Martinho uja kareta ne’e durante tinan ida, fulan 3 nia laran, no konsege husu dala rua ba arguidu Gastão hodi halo manutensaun ba kareta ne’e iha loron 14 Juñu 2014 no loron 28 Agostu 2014 uja osan restu hosi BDA hamutuk US $ 532,34.

Tuir akuzasaun hirak ne’e, konsidera katak bens no ekipamentu hirak ne’ebé sira uja partense ba Estadu. Maske nune’e, sira aproveita patrimóniu públiku ba benefisiu propriu, mezmu sira hatene katak aktu sira ne’e prezudika Estadu.

Ho ida ne’e mak arguidu Gastão hetan akuzasaun dahuluk hosi Ministériu Públiku ho krime pekulatu kontra artigu 295 númeru 1 to’o 3 ba autoria material ho arguidu Diogo Silva. Daruak, krime pekulatu ida seluk mak kontra artigu 295 númeru 1, 41 no 34 ba autoria material ho arguidu Jordy Sousa ho arguidu Viali. Datoluk, mak krime administrasaun danoza kontra artigu 274 númeru 2 to’o 3 ba komplesidade ho arguidu Martinho Gusmão.

Ministériu Públiku mós akuza arguidu Diogo da Costa ho krime pekulatu iha artigu 295 númeru 1 to’o 3 ba autoria material ho arguidu Gastão. Krime daruak nian nafatin iha krime pekulatu iha artigu 295 no 41, no krime ida ikus nian mak kona – bá krime falsifikasaun dokumentu kontra artigu 303 númeru 1, alinea A no 41.

Entretantu, arguidu Jordy Sousa ho arguidu Viali mós hetan akuzasaun ho krime pekulatu iha artigu 295 no 1, 41, no 34 ba ko – autoria material ho arguidu Gastão.

Arguidu Martinho Gusmão hetan akuzasaun ho krime administrasaun danoza kontra artigu 274 no 2 ho 3 ba kumplisidade ho arguidu Gastão.

Prosesu ba kazu ne’e sei kontinua iha loron Tersa, 26 Juñu 2018 hodi halo akariasaun entre arguidu Diogo ho testamuña.

Audensia julgamentu ne’e dirije hosi koletivu mak hanesan juiza prezidente Albertina Neves, António do Carmo no juiza Zumiaty Freitas. Ministériu Públiku reprezenta hosi prokurador Jacinto Babo Soares no prokuradora Lidia Soares. Arguidu sira hetan asistensia legal hosi defensor Cancio Ximenes, Fernando Carvalho no Estaqui Guterres. (Oki) 

Rate this item
(1 Vote)
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com
Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« April 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Tempo Timor Networks

Online Counter